ارزيابي ريسك خطر سقوط سنگ از ديواره‌هاي دولوميتي معدن گلبيني 7، مجموعه معادن بوكسيت جاجرم

شكل گسيختگي‏ها در شيب‌هاي سنگي به شرايط مقاومتي لايه‏ ها، شيب لايه‏ ها، جهت ‏داري ناپيوستگي‏ ها، شرايط ناپيوستگي‏ ها (پرشدگي، زبري، فاصله‏ داري و هوازدگي)، هندسه پله و شرايط آب و هوايي منطقه بستگي دارد. شيب‏ ها را مي ‏توان ازلحاظ ساختاري به دو دسته كلي همگن و ناهمگن تقسيم‏‌بندي كرد. در شيب ‏هاي همگن غالباً شكست‏‌هاي قاشقي رخ مي‏ دهد و در شيب‏هاي ناهمگن معمولاً شكست به‌صورت صفحه‏ اي، گوه‏ اي، واژگوني يا تركيبي از چند نوع شكست است. اين مطالعه باهدف بررسي پايداري ديواره دولوميتي معدن گلبيني 7 انجام شد. ديواره كمر‏پايين اين معدن به‌شدت گسل خورده است، امتداد عمده گسل‏ هاي معدن گلبيني 7 تقريباً عمود بر جهت لايه‏ بندي و جهت شيب عمده آنها به‌جز چند گسل معكوس امتدادي، خلاف جهت شيب لايه‏ بندي است و پتانسيل ريزش‌هاي واژگوني وجود دارد. يكي از روش‏هاي اساسي جهت تحليل پايداري ديواره دولوميتي به‌خصوص در شيب‌هاي سنگي، روش ارزيابي خطر سقوط سنگ است. در اين ارزيابي، با استفاده از روش مشاهده‌اي بلوك‌هاي ناپايدار تشخيص داده شده و ريسك خطر ناپايداري آنها در سه سطح كم، متوسط و زياد ارزيابي شد. در بررسي انجام‌شده، ديواره دولوميتي به 13 زون مختلف تقسيم‌بندي و در هر زون، بلوك‌هاي مستعد ناپايداري مشخص شد. مجموع بلوك‌هاي ارزيابي‌شده، 46 مورد است. با توجه به نتايج، بلوك‌هاي مربوط به زون 8 داراي سطح خطر متوسط تا زياد بوده و بلوك‌هاي مربوط به زون 13 تماماً داراي سطح خطر زياد هستند. هيچ بلوكي در سطح خطر كم قرار ندارد و تنها 2 درصد بلوك‌هاي ارزيابي‌شده در سطح خطر كم تا متوسط هستند. 9 درصد در سطح خطر متوسط، 50 درصد در سطح خطر متوسط تا زياد و 39 درصد در سطح خطر زياد قرار دارند. فاصله سقوط از پاي ديواره با روش ارزيابي خطر سقوط سنگ تعيين و نتايج آن با نتايج مدل‌سازي توسط نرم‌افزار Rocfall مقايسه شد و حداكثر اختلاف بين نتايج 25 درصد است. به همين دليل اين روش مي‌تواند براي تعيين وضعيت خطر ديواره‌ها روش مناسبي بوده و در افزايش ايمني محيط كار و نيروها در معدن مؤثر باشد.