تحليل نشانه‌شناختي بحران هويت و زيست زنانه در رمان «وديگران» از محبوبه ميرقديري

خواندن داستان و رمان يكي از راه‌هاي بررسي جامعه‌شناختي جامعه و آشنايي با مسائل فرهنگي و اجتماعي آن است. يكي از مسائل اجتماعي كه در جامعه‌شناسي بدان توجه شده و در ادبيات نيز محور روايت داستاني قرار گرفته، مسئلۀ زنان است. مسئله اين پژوهش جست‌وجوي هويت زن ايراني در رمان «وديگران» و نحوۀ تبيين آن با رويكردي نشانه‌شناسانه است. شناخت اين موضوع در رمان‌ها مي‌تواند اطلاعات بسياري درباره جامعه و ديدگاه‌هاي افراد جامعه به دست دهد؛ يكي از ابزارهايي كه مي‌تواند اين كار را ميسر كند نشانه‌شناسي اجتماعي است. نشانه‌شناسي يكي از رويكردهاي پژوهشي است كه به بررسي نشانه‌ها در جهت درك معاني نهفته در متن مي‌پردازد. در اين مقاله تلاش شده است تا با بررسي نشانه‌هاي اجتماعي رمان «وديگران» اثر محبوبه ميرقديري با استفاده از نشانه‌شناسي پير گيرو، زواياي پنهاني از بحران هويت و زيست زنان روشن شود. يافته‌ها نشان مي‌دهد كه هويت مهم‌ترين دغدغه نويسنده است و همچنين شخصيت اصلي رمان (راوي) در مقام همسر دوم يك مرد متأهل، درصدد تبيين ابعادي از هويت خود است. مهم‌ترين نشانه‌هاي اجتماعي به كار رفته در رمان، مكان، زبان و نام است. راوي از طريق زبان با اشارات پنهان و آشكار به تجربيات جنسيتي زنانه مانند تجربۀ بلوغ، مادري، سقط جنين و... زيست جنسي زنان را بازمي‌نماياند. همچنين ميرقديري از طريق رمزگان‌هاي آداب معاشرت (آداب و رسوم)، نظم گفتماني مردسالار را به خوبي نمايانده و بدان به صورت ضمني اعتراض كرده است.