هنجاريابي، روايي و پايايي ابزار سنجش ارزش‌هاي اخلاقي (مطالعۀ موردي: شهر كرمانشاه)

يكي از اهداف مطالعه‌شدۀ انديشمندان علوم انساني و به‌خصوص علوم اجتماعي، ساخت و طراحي ابزارهاي مناسب و معتبر براي سنجش مفاهيم و واژه‌هاي انتزاعي است. ارزش‌هاي اخلاقي به‌عنوان مفهومي ميان‌رشته‌اي مجموعه‌اي از قواعد و اصولي است كه انسان آن را در زندگي به كار مي‌برد. هدف اين پژوهش، هنجاريابي، روايي و پايايي ابزار سنجش ارزش‌هاي اخلاقي است. روش مطالعه از لحاظ رويكرد، كمي، از نظر هدف، بنيادي، برمبناي راهبرد، توصيفي و براساس نحوه گردآوري داده‌ها پيمايشي است. براي اين منظور پس از مطالعه و بررسي ابزارهاي موجود در دنيا (ابزارهاي استاندارد) و همچنين تكميل خلأهاي اين ابزارها (توسط محقق در فرايند انجام پژوهش)، به ابزاري جامع اقدام شد و از كل شهروندان بالاي 20 سال شهر كرمانشاه در سال 1399، 440 نفر انتخاب شدند و داده‌هاي حاصل از اين مطالعه به روش نمونه‌گيري تصادفي خوشه‌اي جمع‌آوري شدند. براي تجزيه‌وتحليل داده‌ها از دو نرم‌افزار SPSS و AMOS استفاده گرديد. ضريب آلفاي كرونباخ برابر با 0/936، همبستگي بين نيمه‌هاي آزمون برابر با 0/554، ضريب گاتمن 0/709 و ضريب اسپيرمنبراون 0/703 و كل واريانس تبيين‌شده همه ابعاد روي هم رفته توسط تحليل عاملي برابر با 87/72 است. نتايج مدل اندازه‌گيري نشان مي‌دهد كه شاخص CMIN/DF برابر با 4/58، برازش تطبيقي CFI برابر با 0/85، توكر لوئيس برابر با 0/80 و شاخص RMSEA برابر با 0/08 برازش مدل را تأييد مي‌كنند. ابزار طراحي شده مي‌تواند به‌عنوان مقياسي پايا و روا مورد استفاده مؤسسه‌هاي پژوهشي و پژوهشگران قرار بگيرد. نتايج حاصل از اين مطالعه نشان داد كه روايي ابزار مورد استفاده با استفاده از روايي صوري و سازه‌اي تأييد شد. براي برآورد پايايي نتايج، آلفاي كرونباخ، روش دونيمه‌كردن و اسپيرمن براون، آن را تأييد كردند و درنهايت با توجه به اينكه برخي گويه‌هاي پرسشنامه‌هاي مورد مطالعه متناسب با فرهنگ بومي نبودند، سعي شد با استفاده از نظرات متخصصان و متناسب با وضعيت فرهنگي جامعه ايران، اصلاح و هنجاريابي شوند.