تحليل آسيب‌پذيري و تاب‌آوري باغداران و توليد مركبات نسبت به تغييرات اقليمي در استان مازندران

تغييرات اقليمي از ابعاد محيط زيستي و اجتماعي-اقتصادي اثرات گسترده‌اي بر توليد و جوامع انساني داشته است. در دو دهه اخير بر اثر وقوع پديده هاي اقليمي سرمازدگي و يخبندان، آسيب ها و خسارت هاي شديدي به توليد مركبات در شمال كشور وارد شده است؛ با وجود اين، اثرات اين پديده هاي اقليمي بر آسيب‌پذيري و تاب آوري توليد و باغداران مركبات هنوز به طور جامع بررسي نشده است. هدف اين مطالعه، شناخت آسيب پذيري و مكانيسم هاي تاب‌آوري توليد مركبات و باغداران در برابر پديده هاي اقليمي سرمازدگي و يخبندان از ديدگاه كارشناسان و مروجان كشاورزي است. پژوهش حاضر از روش‌شناسي كيفي آميخته از دو روش مطالعه موردي و تئوري داده بنياد استفاده كرد. داده ها از طريق بررسي اسناد، گروه هاي متمركز و مصاحبه هاي نيمه‌ساختارمند با كارشناسان جهاد كشاورزي استان مازندران در سطوح استان، شهرستان و دهستان با استفاده از نمونه گيري هدفمند مبتني بر روش نمونه گيري گلوله‌برفي گردآوري شدند. يافته ها نشان داد كه در طي دو دهه اخير، دماهاي حدي پايين به دفعات بيشتر در منطقه اتفاق افتاده است كه موجب شده است باغات مركبات كه عمدتاً حساس به دماهاي پايين هستند، بيشتر از گذشته در معرض خطر سرمازدگي قرار گيرند. اين مسئله آسيب پذيري باغداران را نيز افزايش داده است. به‌رغم وجود راهكارهاي پيشنهادي از سوي كارشناسان، اقدامات انجام‌ شده توسط باغداران براي كاهش آسيب پذيري و افزايش تاب آوري خيلي محدود بوده و به‌موقع نيز اجرا نشده اند. حمايت هاي مالي، اعتباري، نهاده اي و دانشي نيز كافي نبوده و به‌موقع انجام نشده اند.