بررسي اثر بيوچار بر برخي ويژگي‌هاي فيزيكي خاك، شاخص تنش آبي و عملكرد گندم در خاك لوم شني

اصلاح خاك با بيوچار، رهيافت جديدي در مديريت بقاياي گياهي است. اين پژوهش با هدف بررسي اثر مقادير مختلف بيوچار كاه گندم در اندازه ذرات متفاوت بر گنجايش هواي خاك (AC)، منافذ درشت (PMAC)، آب قابل ‌استفاده گياه (PAW)، شاخص دكستر، شاخص تنش آبي (CWSI) و عملكرد گندم در يك خاك لوم شني انجام شد. آزمايشي به صورت فاكتوريل با طرح پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي در مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي آذربايجان شرقي (ايستگاه سعيدآباد) در سال هاي ۱۳۹۷ و  1398 در سه تكرار اجرا شد. بيوچار گندم در مقادير 0.5٪، 1.5٪ و ۳ ٪ و با اندازه‌ ذرات 0-0/5 ، 0/5-1 و 1-2 ميلي ‌متر تا عمق 15 سانتي ‌متري با خاك مخلوط شدند. نتايج حاصل از پژوهش نشان داد كه ويژگي AC با مقادير 0.5 ٪ و 1.5٪ بيوچار و به ترتيب اندازه ذرات mm 0-0/5 وmm 0.51  بيوچار نسبت به شاهد بهبود يافت. مقدار 3% بيوچار و اندازه ذرات 0/5-1 آن، سبب توليد بيشترين مقدار PMAC گرديد. در تمام تيمارها، ميزان PAW نسبت به شاهد به‌ صورت معني داري افزايش يافت. شاخص دكستر صرفاً در مقادير R1 وR2   با اندازه ذرات 0-0/5 و 1-0/5 افزايش معني داري نسبت به شاهد داشت. تغيير در اندازه ذرات بيوچار در مقادير 0.5 ٪ و 1.5٪، تأثير معني داري در تغيير شاخص دكستر نداشت. كمترين مقدار شاخص CWSI نسبت به شاهد، در مقدار 1.5٪ و اندازه ذرات 1-2 بيوچار مشاهده شد. در مقادير 1.5٪ و 3٪ بيوچار با اندازه ذراتmm 00.5 و نيز در مقدار 3٪ بيوچار با اندازه ذراتmm  00.5، افزايش عملكرد نسبت به شاهد معني دار بود. بيشترين همبستگي مثبت معني دار بين عملكرد و شاخص دكستر مشاهده شد. نتايج اين پژوهش نشان داد كه تغييرات ويژگي هاي فيزيكي خاك به مقدار و اندازه ذرات بيوچار بستگي داشته و در اصلاح خاك با بيوچار، لازم است كه مورد توجه قرار گيرد.