تحليل جرم‌‌شناختي جرم حكومتي بر مبناي نظريّه‌ بازي

تبيين پديده‌ها و وقايع نوپديد در حوزه‌هاي مختلف با استفاده از نظريه‌ها و راهبردهاي كلان و ميان‌رشته‌اي، از جمله ابزارهاي كاربردي براي فهم بهتر اين پديده‌ها به منظور اتخاذ رويكردهاي مديريتي – اجرايي مناسب در مقابل آن‌ها است. از اينرو فهم مفهوم «جرم حكومتي» به مثابه نقض نظام‌مند حقوق شهروندان توسط حكومت، ذيل «نظريّه‌ بازي» به عنوان يكي از نظريّه‌‌هاي راهبردي براي تبيين پديده‌‌ها و وقايع در عرصه‌‌هاي علوم اجتماعي و روابط بين‌‌المللي، موضوعي است كه هم از منظر درك و ارتقاء ادبيات موسوم به جرم حكومتي، و هم از نظر توجه به جنبه عيني و عملي بايسته‌هاي شناسايي و پاسخ‌دهي به جرايم حكومتي، واجد توجه مي‌باشد. از اينرو در نوشتار حاضر، با تلقي حكومت و شهروندان به مثابه دو كنشگر اصلي عرصه‌هاي مختلف، و با بهره‌گيري از اصول و اركان نظريّه‌ بازي، اينگونه استدلال شده است كه كنشگران شركت‌‌كننده در يك بازي داراي عقلانيّت بوده و با محاسبه‌ سود و زيان احتمالي خود در فرآيند بازي شركت كرده و در پي كسب حداكثر سود و حداقل زيان هستند. اين كنشگران در نقطه‌‌اي موسوم به نقطه‌ زيني كه در آن هر يك از كنشگران ميزاني از سود و زيان را به دست آورده‌‌اند به تعادل مي‌‌رسند؛ اين نقطه، نقطه‌‌اي است كه ديگر امكان دريافت سود بيشتر و زيان كمتر براي هيچ كدام از طرفين وجود ندارد و در صورت ادامه‌ بازي دچار كاهش سود و افزايش ضرر خواهند شد. در نهايت نيز اين‌گونه نتيجه‌گيري شده است كه حكومت‌ها با ابزارهايي نظير وارد ساختن كنشگران ديگر به عرصه بازي خود با شهروندان، استفاده از رانت‌ها و ابزارهاي اطلاعاتي، تغيير دادن قواعد و مقررات حاكم بر بازي، باعث بر هم خوردن تعادل و جابه‌جايي نقطه زيني به سوي خود شده و بدين سان موجبات نقض نظام‌مند حقوق شهروندان را فراهم مي‌آورند.