تبيين اصول و مباني طراحي منظرين شهرهاي ساحلي در راستاي افزايش حس تعلق به مكان؛ نمونه موردي: ساحل شهر بوشهر

مطابق آمارهاي موجود حدود كمتر از نيمي از جمعيت جهان در فاصله 200 كيلومتري از خط ساحلي زندگي كرده كه مطابق پيش‌بيني‌ها اين تا سال 2025 اين رقم با رشد دو برابري مواجه خواهد شد. از سويي ديگر، ارتقاء كيفيت بصري و اكولوژيكي محيط و منظر و ارتقاء حس تعلق به مكان در سازمان فضايي مي‌تواند تسهيلگر كيفيت مطلوب محيطي و تعريف الگوي منحصربه‌فردي از هويت براي سواحل شهري باشد؛ براين اساس در اين مقاله به بررسي معيارها و اصول طراحي منظر شهرهاي ساحلي در راستاي ارتقا حس تعلق به مكان پرداخته شده است. روش تحقيق اين پژوهش، «توصيفي- تحليلي» و روش «فراتحليل» بوده است كه از روش تحقيق «پيمايشي» با ابزار «پرسشنامه» براي تدوين معيارهاي طراحي منظر موردنظر كاربران در راستاي برانگيزش حس تعلق به مكان در آن‌ها استفاده شده است. «جامعه آماري» شامل كاربران نوار ساحلي در شهر بوشهر بوده كه بر اساس «فرمول كوكران» تعداد 389 نفر و روش تصادفي ساده انتخاب شده‌اند و به‌منظور سنجش پايايي سؤالات پرسشنامه از نرم‌افزار Spss25 و تكنيك ضريب «آلفاي كرونباخ» استفاده شده است. يافته‌هاي پژوهش حاضر نشان مي‌دهد كه مؤلفه‌هاي تأثيرگذار طراحي منظر شهرهاي ساحلي در راستاي افزايش حس تعلق به مكان عبارتند از: عوامل محيطي، موقعيت مكان، تنوع فضايي، ايمني، زيبايي بصري و نفوذپذيري. همچنين نتايج تحقيق نشان از آن دارد كه حس تعلق به مكان استفاده‌كنندگان ساحل در بعد شناختي (هويتي) و عاطفي (دلبستگي) در سطح بالايي قرار دارد. بعد رفتاري (وابستگي) نسبت به بعد شناختي و عاطفي در سطح پايين‌تر قرار دارد و نشان مي‌دهد ساحل در برآورده كردن نيازهاي آن‌ها موفق عمل نكرده كه عدم تجهيز خط ساحلي براي شكل‌گيري فعاليت‌هاي تفريحي و مرتبط با آب، عدم وجود بسترهاي مناسب جهت استقرار خانواده، تداخل حركت سواره و پياده، تهديدات ناشي از فرسودگي و تخريب بافت تاريخي بوشهر در اين امر مؤثر مي‌باشند.