بررسي ميزان، روش‌ها و سطوح مشاركت عمومي در گزارش‌هاي ارزيابي اثرات محيط‌زيستي

از جمله اصول بنيادي ارزيابي اثرات محيط‌زيستي مشاركت‌ عمومي است و اهميت آن در ارزيابي تا حدي است كه در قوانين كشورهاي توسعه ‌يافته، انجام ارزيابي بدون دخالت و نظر مردم، فاقد مفهوم مي‌باشد. هدف تحقيق حاضر بررسي ميزان، روش‌ها و سطوح بهره‌مندي از مشاركت‌ عمومي در گزارش‌هاي ارزيابي اثرات محيط‌زيستي داخل ايران و مقايسه آن با نمونه مورد بررسي از چهار كشور ديگر مي‌باشد. به اين منظور از ميان 130 گزارش ارزيابي اثرات محيط‌زيستي موجود در اداره كل محيط‌زيست استان تهران، بر اساس فرمول كوكران 98 گزارش به صورت تصادفي مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. همچنين براي مقايسه نتايج، نمونه‌‌اي از گزارش‌هاي ارزيابي اثرات محيط‌زيستي چهار كشور ديگر، پنج گزارش از هر كشور و در مجموع 20 گزارش، مورد بررسي قرار گرفت. نتايج بررسي‌ها نشان داد كه عدم توجه كافي به جايگاه مشاركت‌ عمومي در ارزيابي اثرات محيط‌زيستي در كشور ايران، منجر به ضعف اساسي در ميزان، روش‌ها و سطوح مشاركت‌ عمومي در گزارش‌هاي ارزيابي شده است. در اين خصوص از نمونه مورد بررسي در داخل كشور، تنها 1/7 درصد گزارش‌ها، آن هم به شكلي محدود تنها به انجام نظرسنجي اكتفا كرده‌اند و اين درحالي است كه در كشورهاي مورد بررسي توجه كافي به جايگاه مشاركت‌ عمومي به صورت اجرايي در گزارش‌ها ظهور يافته است. به‌طوري‌كه از گزارش‌هاي نمونه‌گيري شده، 95 درصد آن‌ها به اجراي برنامه مشاركت‌ عمومي پرداخته‌اند و از جمله پركاربردترين روش‌ جلب مشاركت‌ عمومي در آن‌ها برگزاري جلسات عمومي بوده است كه مي‌تواند علاوه بر انتشار اطلاعات و دريافت بازخوردها، سطوح بالاتري از مشاركت‌ عمومي همچون درگير ساختن، همكاري و توانمندسازي مردم را شامل شود.