بررسي و نقد روال‌هاي كشف مفاهيم نهج‌ البلاغه در شرح محمدباقر لاهيجي اصفهاني

كتاب شريف نهج‌ البلاغه به دليل اهميت به سزايي كه در منابع اسلامي دارد، همواره مورد توجه محققان قرار گرفته است و شروح زيادي به روشهايي گوناگون بر آن نگاشته شده‌است كه شرح نهج ‌البلاغه نواب لاهيجي از جمله‌ي اين آثار به شمار مي رود كه با صبغه كلامي، فلسفي و عرفاني نگارش يافته‌است. نوشتار حاضر با روش توصيفي-تحليلي به ‌منظور بررسي روال‌هاي كشف مفاهيم نهج ‌البلاغه در شرح نواب لاهيجي با نگاهي نقد محور انجام گرفته و بعد از بررسي‌ پيش‌ زمينه‌هاي مؤلف در شرح، و روشن كردن اين موضوع كه جنبه‌هاي دينداري نواب در شرحش مؤثر بوده، به اين نتيجه رسيد، ايشان براي تشريح كلام حضرت علي عليه السلام از انواع روش‌ها جهت دريافت مضمون‌ها، از جمله دريافت زباني، ادبي، تاريخي، جغرافيايي و فلسفي بهره گرفته كه بعد از كشف اين رويه‌هاي شارح با مقايسه شرح وي با ديگر شروح نواقص و مويدات آن نيز طرح گرديد همچنين در شيوه‌ي بيان نيز نشان داده‌شد كه شرح نواب براي مخاطب خاص، عام و محدود نگاشته‌است. تبيين نقاط قوت شرح مثل بيان علت، استفاده از نسخ صحيح، توجه اجمالي به اسناد روايات و همچنين توجه به موارد ضعف شرح نوّاب، بحث ديگري بود كه در اين تحقيق به آن پرداخته شد. براي نمونه ايشان در نقل آيات دچار اشتباه شده، سهل انگاري در ترجمه و شرح برخي تعبيرات، اشتباه در شناخت مصداق برخي لغات و اهمال در شناسايي ساختار برخي از واژگان نمونه‌هاي ديگري از اين ضعف هاست.