نقش«تعريف نشده ها» و «روش اصل موضوعي» در آغاز تطبيق فلسفه ها، با تمركز برسه نظام فلسفي اسلامي

تطبيق فلسفه‌ها و نظام‌هاي فكري با يكديگر، تلاشي در جهت يافتن راه هاي تعامل و هم افزايي اين مكاتب است. به نظر مي رسد در اين فرآيند، يافتن اشتراكات و اختلافات اين ساختارها و روش مناسب اين دستيابي، داراي اهميت بسزايي هستند. روش را مي توان در دو سطح كلان و متعيّن يا ابزاري در نظر گرفت. در اينجا مسئله اين است كه اگر براي اين تطبيق، روش پديدارشناسي با رويكرد پيشگاماني همچون كربن را به عنوان روش كلان برگزينيم و براي عينيت بخشيدن به اين شيوۀ كلان، ساختارهاي مورد تطبيق را در بستر «روش اصل موضوعي» كه در دوره معاصر با بهره گيري از نظريۀ «مدل» داراي خصلت صوري بيشتري شده، پياده سازي كنيم، آنگاه بنيادي ترين همساني ها و اختلاف هايي كه در روش پديدارشناسي مذكور مورد تأكيد هستند، در كدامين اجزاء ساختارهاي اصل موضوعيِ موردبحث تعيّن مي يابند؟ و نسبت اين دو دسته اجزاء با يكديگر، چگونه تبيين مي گردد تا در سايه اين تبيين، ساير نقاط اشتراك و اختلاف دستگاه هاي مورد تطبيق به وضوح و به شكلي نظام مند مشخص گردند؟ لذا، تلاش گرديد تا با استفاده از بستر روش اصل موضوعي و ظرفيت صوري سازي نظريۀ مدل در دايره اي محدود و در ضمن بررسي تطبيقي يك گزارۀ خاص در سه ساختار فلسفي اسلامي،، نشان داده شود كه «مفاهيم تعريف‌نشده»، بنياد ترين همساني ها و «تعابيرِ» آن‌ها و يا پيدايش اختلاف در اين تعابير، نيز اصلي ترين عامل افتراق و ايجاد دستگاه هاي گوناگون هستند و نسبت اين دو به يكديگر، نسبت «مطلق» با «قيد» است، نيز ساير مختصات دستگاه ها و نقاط اختلاف و اشتراك در شكلي سلسله مراتبي امكان ظهور مي يابند.