عنوان مقاله :
ارزيابي تاثير اقدامات آبخيزداري بر پوشش گياهي و ميزان فرسايش و رسوب در حوزه آبخيز كاخك
پديد آورندگان :
باقريان كلات ، علي سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي خراسان رضوي - بخش تحقيقات حفاظت خاك و آبخيزداري , لشكري پور ، غلامرضا دانشگاه فردوسي مشهد - دانشكده علوم - گروه زمينشناسي , غفوري ، محمد استاد دانشگاه فردوسي مشهد - دانشكده علوم - گروه زمين شناسي
كليدواژه :
عمليات بيولوژيكي , حفاظت خاك , مديريت حوزه آبخيز
چكيده فارسي :
زمينه و هدف: هدف از اين تحقيق بررسي تاثير اقدامات آبخيزداري بر پوشش گياهي و ميزان فرسايش و رسوب در پروژه آبخيزداري كاخك ميباشد.روش بررسي: ابتدا ويژگيهاي هر يك از عمليات آبخيزداري از مطالعات طرح اجرايي آبخيزداري منطقه استخراج و وضعيت پوشش گياهي و فرسايش و رسوب حوضه، قبل از اجراي عمليات آبخيزداري مشخص گرديد. مشخصات سازههاي اجرا شده از نظر موقعيت، تعداد، حجم، پايداري و رسوبگيري در عرصه بررسي شد. وضعيت استقرار پوشش گياهي و عملكرد عمليات بيولوژيك از طريق اندازه گيري درصد پوشش گياهي، ميزان توليد، تعداد بوتهها و درختانزنده (درصد زنده ماني) در واحد سطح مورد بررسي قرار گرفت. ميزان فرسايش حوضه بر اساس روش بكار گرفته شده در طرح مطالعاتي (MPSIAC) تعيين شد. در نهايت، شرايط كنوني حوضه (از نظر ميزان فرسايش و پوشش گياهي) با وضعيت گذشته حوضه آبخيز (مستخرج از طرح اجرايي آبخيزداري) مقايسه شد و كارايي پروژه آبخيزداري تعيين گرديد.يافتهها: نتايج نشان داد كه با اجراي طرح آبخيزداري، ميانگين تاج پوشش گياهي حوضه از 25 به 49 درصد و متوسط علوفه خشك قابل بهره برداري از 17 به 89 كيلوگرم در هكتار افزايش يافته است. ميزان كارايي عمليات مكانيكي اجرا شده در حوضه حدود 76 درصد ميباشد. مقدار فرسايش سالانه خاك از حدود20 تن در هكتار به حدود 10 تن در هكتار كاهش يافته است.بحث و نتيجهگيري: تجزيه و تحليل اطلاعات نشان داد با گذشت 20 سال از انجام عمليات آبخيزداري در حوضهكاخك، وضعيت پوشش گياهي حوضه بهبود قابل توجهي يافته و فرسايش خاك حدود 50 درصد كاهش يافته است.
عنوان نشريه :
علوم و تكنولوژي محيط زيست
عنوان نشريه :
علوم و تكنولوژي محيط زيست