اثر تلفيقي مايه‌زني باكتري‌هاي محرك رشد مولد اكسين و تريپتوفان بر رشد گندم در شرايط تنش رطوبتي

اكسين توليد شده توسط باكتري‌هاي محرك رشد در ريزوسفر گندم مي‌تواند به بهبود عملكرد آن در شرايط بروز تنش كم‌آبي كمك كند. با توجه به وقوع تنش‌هاي كم‌آبي در كشور و تأثير سوء آن بر عملكرد گندم، جهت بررسي اين موضوع آزمايشي گلخانه‌اي به روش هيدروپونيك به صورت فاكتوريل در قالب طرح كامل تصادفي با تيمارهايي شامل دو نوع باكتري محرك رشد (Bacillus simplex 40، Bacillus simplex 52)، دو سطح رطوبتي (50 و 80 درصد ظرفيت نگهداري آب در پرليت) و دو سطح تريپتوفان (كاربرد و عدم كاربرد) در سه تكرار در سال 1398 در دانشگاه مراغه طراحي شد. نتايج به‌دست آمده نشان دادند كه در شرايط تنش رطوبتي 50 درصد ظرفيت زراعي كاربرد تريپتوفان بدون مايه‌زني باكتريايي باعث افت 5 درصد عملكرد ماده خشك گندم شد. مايه‌زني باكتري Bacillus simplex 40 بدون كاربرد تريپتوفان در حالي باعث افزايش 25 درصد اين صفت شد، كه افزودن تريپتوفان باعث كاهش 17 درصد عملكرد اين صفت نسبت به اين تيمار شد. تحت شرايط تنش فعاليت آنزيم كاتالاز در تيمارهاي مايه‌زني شده با باكتري Bacillus simplex 40 نسبت به شاهد 33 درصد و فعاليت آنزيم گاياكول پراكسيداز 2/3 برابر افزايش فعاليت داشت. از اين رو، با استناد به يافته‌هاي اين پژوهش به لحاظ فيزيولوژيكي باكتري مذكور توانست با بهبود سيستم آنتي‌اكسيداني در شرايط بروز تنش اكسيداتيو منتج از تنش رطوبتي باعث بهبود عملكرد ماده خشك شود. كاربرد تريپتوفان تأثير چشمگيري بر افت عملكرد داشت كه مي‌توان اين موضوع را ناشي از زيادي كاربرد غلظت آن 100 ميلي‌گرم بر ليتر و ايجاد اختلال هورموني در گندم دانست.