ارزيابي كارايي مدل‌هاي فردي و تركيبي در شناسايي پهنه‌هاي مستعد نفوذپذيري (حوزۀ آبخيز ماربره- استان لرستان)

برآورد تغذيۀ آب‌هاي زيرزميني با در نظر گرفتن ساير عوامل اقتصادي، اجتماعي و هيدرولوژيكي مؤثر بر آن، كليد اصلي درك آبخوان‌ها، پيش‌بيني دسترسي بالقوه و پايداري اين منابع است. هدف از پژوهش حاضر، بررسي كارايي مدل‌هاي منفرد و تركيبي و اثر فرآيند تركيب در افزايش كارايي مدل‌هاي فردي بود كه به اين منظور اين فرآيند در تعيين مناطق مستعد تغذيۀ آب‌هاي زيرزميني در حوزۀ آبخيز ماربره استان لرستان به‌كار برده شد. در ابتدا، لايه‌هاي اطلاعاتي مؤثر بر تغذيه تهيه و همراه با داده‌هاي نمونه‌برداري شده نفوذ حاصل از استوانۀ مضاعف، وارد مدل‌هاي بيزين و جنگل تصادفي شدند. سپس به‌منظور تقويت نتايج، اين دو مدل در قالب چند سناريو با يكديگر تركيب شدند. كارايي مدل‌ها، با استفاده از شاخص‌هاي ROC، CCI و TSS، مورد ارزيابي قرار گرفت. ميزان نفوذپذيري در پنج طبقه بسيار زياد، زياد، متوسط، كم و خيلي كم طبقه‌بندي شدند كه بافت خاك شنيرسيلومي و رسوبات كواترنري Qft2 حداكثر نفوذپذيري را نشان دادند. بر اساس نتايج به­دست آمده، مدل جنگل تصادفي، هم نسبت به مدل بيزين و هم مدل‌هاي تركيبي، به­عنوان مدل برتر شناسايي شد و از بين مدل‌هاي تركيبي نيز مدل RFBa5 كارآمدترين مدل در شناسايي مناطق مستعد تغذيه ارزيابي گرديد. بر اساس مدل جنگل تصادفي، حدودا 11%سطح حوزۀ مطالعاتي داراي قابليت نفوذپذيري متوسط تا بسيار زياد برآورد شد و بيش‌تر سطح آن (89%) داراي توانايي كم و بسيار كم شناخته شد. بر اساس مدل RFBa5 نيز 30% سطح مطالعاتي داراي پتانسيل متوسط تا بسيار زياد و 70% آن داراي قابليت كم و بسيار كم برآورد شد. بر اساس نتايج كلي، مدل بيزين بعنوان ضعيف‌ترين مدل مشاهده شد كه طي تركيب با مدل جنگل تصادفي در قالب سناريوهاي مختلف، عملكرد اين مدل تقويت گرديد كه نشان‌دهنده اثر مثبت تركيب مدل‌ها مي‌باشد. نقشۀ پتانسيل مناطق مستعد تغذيه اين امكان را مي‌دهد تا با شناسايي مناطق با پتانسيل بالا و بسيار زياد، برنامه‌ريزي دقيق‌تر نسبت به اجراي طرح‌هاي تغذيه مصنوعي، حفاظت خاك و آبخيزداري و آبخوانداري در راستاي حفاظت از منابع آب و خاك اقدام كرده و با كنترل و هدايت رواناب‌ها، علاوه بر جلوگيري از فرسايش خاك، احتمال نفوذپذيري را در جهت افزايش احتمال تغذيه منابع آب زيرزميني بيش‌تر كرد.