تاثير كيفيت آب آبياري و كاربرد سيليكون، نانوسيليكون و پليمر سوپرجاذب بر عملكرد وماده موثره زعفران (Crocus sativus L.)

كشور ما به دليل تكيه بركشاورزي فارياب، به شدت در معرض شور شدن اراضي و منابع آب قرار دارد. شوري عموماً اثر قابل توجهي روي صفات مورفولوژيك، فيزيولوژيك، بيوشيميايي و آناتوميك گياهان گذاشته و بر رشد و نمو، بقا و توليدات گياهي اثر منفي مي گذارد. به منظور مطالعه تاثير كيفيت آب آبياري و كاربرد سيليكون، نانوسيليكون و پليمر ابرجاذب بر عملكرد و ميزان ماده موثره زعفران(Crocus sativus L.) آزمايش به‌صورت كرت هاي يك‌ بار خرد شده در قالب طرح پايه بلوك هاي كامل تصادفي در سه تكرار و سه سال زراعي (99-1396) در مزرعه اي واقع در روستاي ضياء الدين شهرستان تربت حيدريه انجام شد. فاكتور اصلي كيفيت آب آبياري در دو سطح (شامل آب با هدايت الكتريكي 2 دسي زيمنس بر متر به عنوان شاهد و آب با هدايت الكتريكي 6 دسي زيمنس بر متر) و فاكتور فرعي كاربرد سيليكون وسوپرجاذب در شش سطح (شامل عدم مصرف به عنوان شاهد، سيليكون، نانوسيليكون هر كدام با غلظت 1.5 در هزار، سوپرجاذب (0.4 گرم به ازاي هركيلوگرم وزن خشك خاك)، سيليكون با سوپرجاذب و نانوسيليكون با سوپرجاذب ). صفات مورد مطالعه شامل خصوصيات مورفولوژيكي از جمله تعداد برگ، بنه، گل و كلاله در هكتار، عملكرد برگ، بنه، گل و كلاله در هكتار، طول برگ و پهناي برگ، متوسط وزن بنه و گل، طول كلاله و خصوصيات فيزيولوژيكي شامل مقادير كلروفيل، تركيبات سافرانال، كروسين وپيكروكروسين بود. نتايج نشان داد كه شوري باعث كاهش و مصرف سيليكون و بلورآب در هر دو تيمار شوري و عدم تنش شوري باعث افزايش معني دار صفات مهم رشد زايشي شامل تعداد گل، متوسط طول كلاله، متوسط وزن تك گل، عملكرد گل‌ و كلاله ، ميزان مواد موثره كلاله (كروسين، پيكروكروسين و سافرانال)، در هر سه سال آزمايش بود. اثر تيمارها روي صفات رشد رويشي برگ زعفران شامل تعداد برگ، طول و پهناي برگ، عملكرد برگ، ميزان كلروفيل a و b و همچنين روي صفات بنه هاي دختري توليد شده شامل تعداد كل بنه دختري، متوسط وزن بنه هاي دختري، ميزان ماده خشك و عملكرد بنه در هر 3 سال آزمايش معني دار بود. مصرف نانوسيليكون همراه با سوپرجاذب در شرايط شوري باعث افزايش 46.8 % و 54.3 % به ترتيب در عملكرد گل و كلاله زعفران سال دوم نسبت به سال اول و همچنين افزايش60.1 %و 57.8 % عملكرد گل و كلاله سال سوم نسبت به سال دوم شد. نتايح آزمايش نشان داد، كه كاربرد تلفيقي نانو سيليكون و سوپرجاذب باعث افزايش عملكرد كمي و كيفي زعفران در شرايط شوري گرديد. بنابراين توصيه مي شود جهت افزايش عملكرد و توليد زعفران از تركيبات مذكور استفاده گردد.