بررسي و نقد حرمت خواستگاري مخطوبه در فقه اماميه

خواستگاري از رسوم ديرينه عقد نكاح است كه در اسلام احكام فقهي متعددي براي آن وضع شده است. يكي از مواردي كه فقها درباره آن بحث كرده‌اند، خواستگاري از زني است كه قبلاً مورد خواستگاري ديگري قرار گرفته و خواستگار اول هنوز بر خواستگاري خود باقي است. در پژوهش حاضر با روش كتابخانه‌اي و تحليل ادلۀ فقهي، حكم خواستگاري مخطوبه از منظر فقه اماميه تبيين شده است. يافته‌ها نشان مي‌دهد از دلايل اصلي اين بحث، روايت نبوي نقل‌شده از طريق اهل‌سنت است كه خواستگاري از مخطوبۀ برادر مؤمن را نهي كرده است. اين روايت، خواستگاري از مخطوبه را به‌طور مطلق مورد نهي قرار داده، اما همه فقها خواستگاري از مخطوبه‌اي كه به خواستگار قبلي خود جواب نداده و رضايت خود را با كنايه هم ابراز نكرده، جايز مي‌دانند. تنها درباره خواستگاري از مخطوبه‌اي كه به خواستگار قبلي جواب مثبت داده اختلاف‌نظر است و گروهي از فقها قائل به حرمت شده و علاوه بر روايت نبوي، به ادلۀ ديگري همچون قاعده حرمت ايذاء مؤمن نيز تمسك كرده‌اند كه قائلان به جواز، با رد سند يا دلالت اين روايت و نيز خدشه در گسترۀ حرمت در ايذاء مؤمن و نيز تمسك به اصاله الحل، خواستگاري از مخطوبه را بدون اشكال مي‌دانند.