اثرات برهمكنش پايه و پيوندك بر خصوصيات رشدي و باردهي درختان جوان گلابي

پژوهش حاضر با هدف بررسي صفات رويشي و باردهي دو رقم گلابي ’درگزي‘ و ’لوئيس بن‘ (’بيروتي‘) بر روي پايه هاي ‘OH×F69’ و ’پيرودوارف‘ در طي سال هاي 1400-1398 به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با چهار تكرار در باغات نمونه آستان قدس رضوي در مشهد انجام گرديد. ارتفاع درخت، فاصله ميانگره‌ها، ميزان رشد رويشي شاخه هاي فصل جاري، قطر تنه، زاويه شاخه‌ها، سطح برگ، تعداد پاجوش، مدت زمان گلدهي، تعداد گل ها، درصد تشكيل ميوه و عملكرد توليد ميوه در نهال هاي پيوندي سه ساله ارزيابي شد. بررسي ظاهري درختان در طي سال هاي اوليه مورد بررسي نشان دهنده رشد، استقرار و وضعيت ظاهري مطلوب ارقام گلابي پيوند شده روي پايه’ پيرودوارف‘ بود. ارقام و پايه هاي مورد مطالعه به طور معني داري رشد و عملكرد ميوه گلابي را در تركيب هاي مختلف پيوندي تحت تأثير قرار دادند. در هر دو سال مورد مطالعه ارتفاع و رشد رويشي شاخه هاي فصل جاري هر دو رقم روي پايه ‘OH×F69’ به طور معني داري بيشتر از پايه ’پيرودوراف‘ بود، با اين وجود در هر دو رقم بيشترين قطر تنه در پايه ’پيرودوارف‘ مشاهده گرديد. بررسي زمان آغاز گلدهي و رسيدگي ميوه ها در تركيب هاي مختلف پيوندي نشان داد كه اين صفات تنها تحت تأثير رقم بوده است و در رقم ’درگزي‘ گلدهي و رسيدگي ميوه ها ديرتر از رقم ’بيروتي‘ صورت گرفت. اگرچه تعداد گل در هر درخت تنها تحت تأثير رقم مورد مطالعه بود اما اثرات متقابل رقم × پايه بر درصد تشكيل ميوه اوليه و نهايي و عملكرد ميوه معني دار بود. درصد تشكيل ميوه اوليه و نهايي در رقم ’درگزي‘ بر روي پايه ’پيرودوراف‘ به ترتيب 45/91 و 47/86 درصد بيشتر از پايه ‘OH×F69’ بوده است. در هر دو رقم بيشترين عملكرد ميوه (3/51 كيلوگرم در هر درخت) در نهال هاي پيوندي روي پايه ’پيرودوارف‘ مشاهده گرديد. بر روي اين پايه عملكرد ميوه در رقم ’درگزي‘ 2/39 برابر بيشتر از رقم ’بيروتي‘ بود. بر اساس نتايج به دست آمده جهت كنترل رشد رويشي و دستيابي به بيشترين عملكرد ميوه در شرايط آب و هوايي منطقه مورد مطالعه، پيوند رقم ’درگزي‘ بر روي پايه ’پيرودوارف‘ پيشنهاد مي گردد.