مناجات ـ قصه‌هاي مثنوي

«مناجات» در مثنوي از يك طرف مفهومي مكاشفه‌اي دارد و از سوي ديگر نقش هنري آن اغلب، توضيح مضامين و تبيين مفاهيم قصه‌هاي آن است. مولانا به‌منظور بيان نكات عرفاني و در جهت تكميل دقايق باطني خويش كاربرد مناجات را شيوه‌اي مؤثر براي توضيح موضوعات عرفانيِ داستان مي‌داند. بايد دانست كه مولانا در مناجات‌هاي خويش در راستاي نيل به كدام مقاصد سخن عرفاني است؟ بررسي نقش مناجات و كاركرد آن براي درك بهتر مبانيِ جمال‌شناسي مثنوي، تبيين دقيق‌تر نگرش‌هاي عرفاني مولانا با استفاده از رويكرد تفسيري معاني رمزي قصه و چگونگيِ بسط مفاهيم آن از قِبل قابليت‌هاي بلاغي اين نوع ادبي، هدف اصلي پژوهش حاضر است. اين مقاله به روش توصيفي و به شيوه تحليل محتوا و نقد اجزاي تحقيق، مناجات‌هاي مثنوي را در ارتباط با درون‌مايه قصه‌هاي آن ارزيابي مي‌كند. نتايج حاصل از پژوهش نشان مي‌دهد كه مناجات ساحتِ جمال‌شناسي مثنوي را تا حد بسيار هنري متحول مي‌كند و استفاده از آن، نه‌تنها يافته‌هاي ذهني مولانا را در معاني و صورت‌هاي بديعي گسترش مي‌دهد، بلكه مفاهيم رمزي و مبهم قصه را بر مبناي آن به‌روشني تفسير و تأويل مي‌كند.