پوشينه‌دارسازي گلوكز و ارزيابي اثر آن بر مصرف ماده خشك و توليد شير گاوهاي تازه‌زاي هلشتاين

سابقه و هدف: افزايش گلوكز در روده كوچك ممكن است براي بهبود وضعيت فيزيولوژيكي گاوهاي شيري مؤثر باشد و چنين فرض مي‌شود كه تامين گلوكز در پساشكمبه سبب افزايش تامين گلوكز كل بدن مي‌شود و سپس عملكرد كبد گاوهاي شيري را در طي دوره‌ي انتقال بهبود مي‌دهد. هدف آزمايش حاضر ساخت يك منبع گلوكز عبوري و ارزيابي اثر آن بر توليد شير و تركيب شير و مصرف ماده خشك گاو شيري تازه‌زا است. مواد و روش‌ها: در اين پژوهش از روش پوشينه‌دارسازي ماتريكسي و حقيقي براي توليد گلوكز عبوري استفاده گرديد. براي پوشينه‌دارسازي ماتريكسي، چربي هيدروژنه شده به‌عنوان ماتريكس مورد استفاده قرار گرفت. براي روش پوشينه‌دارسازي حقيقي ابتدا پودر دكستروز به گرانول هاي 1-3 ميلي‌متري تبديل گرديد و سپس به‌طور كامل پوشش‌دار شد. به منظور بررسي ميزان مقاومت گلوكز پوشش‌دار شده، از سه راس گاو داراي كانولاي شكمبه‌اي استفاده شد. به‌منظور بررسي اثر گلوكز عبوري توليد شده از 16 راس گاو تازه زايمان كرده در قالب طرح كاملاً تصادفي با دو تيمار 8 راسي استفاده شد. جيره هر دو تيمار كاملاً يكسان بود با اين تفاوت كه گاوهاي تيمار گلوكز عبوري، به صورت سرك روزانه 600 گرم گلوكز عبوري دريافت مي‌كردند و گاوهاي تيمار شاهد به‌مقدار مشابه مواد پوشش و دكستروز دريافت مي‌نمودند. گلوكز عبوري از روز 4 تا 30 بعد از زايش تغذيه شد. گاوها در جايگاه انفرادي نگهداري مي‌شدند و ركورد توليد شير و مصرف ماده خشك به طور روزانه ثبت ‌شد‌يافته‌ها: پوشينه‌دارسازي ماتريكسي نتوانست به‌صورت قابل قبولي از گلوكز در برابر تجزيه شكمبه‌اي محافظت كند. اما با استفاده از روش پوشينه‌دارسازي حقيقي يك منبع گلوكز عبوري با مقاومت به تجزيه مناسب (حدود 50 درصد عبوري) و قابليت هضم روده‌اي بالا (95 درصد هضم روده‌اي) با نسبت 70 درصد ماده موثره و 30 درصد پوشش توليد شد. تغذيه مقدار 600 گرم گلوكز عبوري تاثير معني‌داري بر مصرف ماده خشك (17/76كيلوگرم در روز در تيمار گلوكز عبوري و 17/43 كيلوگرم در روز در تيمار كنترل؛ P 0.48) و مقدار توليد شير (31/64 كيلوگرم در روز در تيمار گلوكز عبوري و 32/87 كيلوگرم در روز در تيمار كنترل؛ P 0.78 نداشت. اثر زمان بر توليد شير در هر دو تيمار معني‌دار بود (P 0.005)، اما، تاثير زمان بر مصرف ماده خشك معني‌دار نبود(P 0.31). چربي شير در گاوهاي كه گلوكز عبوري دريافت كرده بودند افزايش معني‌دار نشان داد (4/94 درصد در تيمار گلوكز عبوري و 4/29 درصد در تيمار كنترل، P 0.033. نتيجه‌گيري: يك منبع گلوكز عبوري با مقاومت به تجزيه مناسب (حدود 50 درصد عبوري) و قابليت هضم روده‌اي بالا (95 درصد هضم روده‌اي) توليد شد كه توانست در گاوه تازه‌زا بهبود وضعيت گلوكوژنيك گاو و مخالفت با انتقال موادمغذي براي توليد شير ايجاد نمايد.