نقد و تحليل بوم گرايي داستانِ اهل غرق منيرو رواني پور با نگاهي به گفتمان قدرت

نقد بوم گرا، ‌مطالعه ي رابطه ي بين ادبيات و جهان طبيعت است كه ريشه هاي ظهور آن طرح انديشه هاي نو در مباحث انسان شناسي و معضلات زيست‌محيطي است؛ معضلاتي كه گفتمان هاي اومانيستي در پديد آمدن آن ها نقش بسزايي دارند. در اين پژوهش روابط شخصيت‌هاي داستانِ اهل غرق منيرو رواني‌پور ازجمله خيجو، ‌زائر احمد حكيم، ‌مه جمال، ‌مدينه و مردان موبور با محيط‌زيست بررسي شده ‌است تا نشان داده‌ شود برپايه ي انديشه‌هاي فوكو، ‌چگونه روابط قدرت در سطوح گوناگون اين داستان مؤثر بوده است. خيجو، ‌مه‌جمال، ‌مدينه و زائر احمد حكيم در اين داستان رابطه اي نزديك با طبيعت و همچنين نگاهي فراانساني به زمين دارند كه گفتمان غالب عصر، ‌اومانيسم فلسفي را به چالش مي كشند؛ اومانيسمي كه در آن بيشتر توجه به انديشه انساني مي شود و خود انسان و طبيعت را به چشم عنصر يا شيءاي مي‌نگرد. ازاين‌روست كه فوكو در عصر تجدد، ‌حضور انسان را در صحنه ي تصويرگري انديشه و آگاهي مي بيند و بر آن است كه تركيب‌هاي تجربي مي بايد در جاي ديگري به‌غيراز حاكميت مطلق «من مي انديشم» اعمال شوند؛ مردان موبور در اين داستان كساني هستند كه قدرت سرمايه و اقتصاد را در اختيار دارند و از آن در راستاي سلطه بر طبيعت استفاده مي كنند كه باعث نابودي زيست بوم طبيعي و ازهم‌پاشيدگي جامعه ي انسانيِ «جفره» به‌مثابه همه ي زمين مي گردند. در اين نوشتار، ‌نظر به اهميت و تأثير گفتمان ها در توليد متن ادبي، ‌هدف اين بوده است كه در داستان موردبحث با روش توصيفي- تحليلي رابطه ي انسان با محيط‌زيست و تأثيرگذاري گفتمان‌هاي مختلف كه نقش مؤثري در اعمال قدرت دارند، ‌بررسي‌ شود تا زمينه ساز آگاهي‌بخشيدن به انسان در رفتارش با محيط‌زيست باشد و نسبت او را با طبيعت آشكار نمايد.