اثر سميت سه اسانس گياهي بر فعاليت‌ آنزيم‌هاي آنتي‌اكسيداني لارو سن چهارم بيد غلات، Sitotroga cerealella (Oliver)

بيد غلات،(Oliver)  Sitotroga cerealella، يكي از مهم ترين آفات با دامنه ميزباني وسيع در ايران و جهان مي ‌باشد. در اين مطالعه تأثير اسانس هاي گياهي پونه، Mentha longifolia L.، آويشن دنايي، Thymus daenensis Celak و درمنه ‌كوهي، Artemisia aucheri Boiss، از تيره هاي مختلف در مقايسه با حشره كش ارگانو فسفره دي كلرووس (DDVP®) به ‌عنوان شاهد مثبت پس از 24 ساعت، روي فعاليت آنزيم ‌هاي آنتي ‌اكسيداني سوپر اكسيد ديسموتاز (SOD)، كاتالاز (CAT) و ميزان پراكسيداسيون ليپيد لاروهاي سن چهارم شب پره بيد غلات بررسي گرديد. آزمايش ها در دماي 1±25 درجه سلسيوس، رطوبت نسبي 5±70 درصد و دوره نوري 12 ساعت روشنايي و 12 ساعت تاريكي در شرايط آزمايشگاهي و در قالب طرح كاملا تصادفي و سه تكرار انجام شد. ميزان LC50 براي اسانس پونه، آويشن دنايي و درمنه‌كوهي به ترتيب 0.04، 0.68 و6.47 ميكرو ليتر بر ليتر هوا ثبت شد، همچنين بالاترين درصد مرگ ‌و مير با افزايش غلظت اسانس پونه، آويشن ‌دنايي و درمنه ‌كوهي (0.09، 3 و 9 ميكرو ليتر بر ليتر هوا) به ترتيب 84، 80.67 و 77.33 درصد تعيين شد. با افزايش غلظت اسانس فعاليت آنزيمي افزايش يافت. به طوري ‌كه افزايش فعاليت معني ‌دار CAT، SOD و ميزان مالون دي ‌آلدهيد (MDA) به عنوان شاخص پراكسيداسيون ليپيد در لاروهاي تيمار شده با اسانس هاي پونه، آويشن‏‌دنايي و درمنه ‌كوهي مشاهده شد. به نظر مي ‌رسد اسانس هاي مختلف پونه، آويشن ‌دنايي و درمنه كوهي با اثر بر فعاليت ‌هاي آنزيمي آنتي اكسيدان لارو سن چهارم بيد غلات از طريق اختلال در فرآيند هاي فيزيولوژيكي و زنده ‌ماني بتواند در كنترل اين آفت در برنامه هاي مديريت تلفيقي آفت موثر واقع شوند.