تجلي كاركردهاي ايزدبانو اَشي در زنان شاهنامه

اَشي، يكي از مهم‌ترين ايزدبانوان اسطوره‌اي ايران است. در متوني هم چون اوستا، يشت‌ها و يسن‌ها از اَشي با صفات مختلفي از جمله، ثروت‌‌بخشي به ياران و ايرانيان (ارتباط با ثروت و بركت)، ياري‌رساندن به دوستان، آوردن اسب و بركت از سرزمين‌هاي بيگانه براي ايرانيان، ارتباط با زنان و تأثير بر زنان ياد شده است. ازآنجاكه شاهنامه زيرساختي اسطوره‌اي دارد، مي‌توان شاهد تجلي كاركردها و خصلت‌هاي شخصيت‌هاي اسطوره‌اي در برخي از شخصيت‌هاي داستان‌هاي شاهنامه بود. از جملۀ اين موارد مي‌توان به تجلي كاركردهاي ايزدبانو اَشي در عملكرد زنان برجسته و تأثيرگذار شاهنامه اشاره كرد. ازاين‌رو، پژوهش حاضر بر آن است تا با روش توصيفي‌ـ‌تحليلي، كردار زناني از جمله فرانك، فرنگيس، جريره، هماي چهرآزاد، كنيزك رومي و بوران‌دخت را با كاركردها و خصلت‌هاي برجستۀ ايزدبانو اَشي بررسي و مقايسه كند. برايند پژوهش حاضر نشان مي‌دهد كه كردار اين زنان، تكرار اعمال و خويشكاري‌هاي اَشي است؛ در واقع، اين زنان تكرار چهرۀ اسطوره‌اي اَشي در متن حماسي شاهنامه هستند. با تأمل بر ويژگي‌هاي زنان نام‌برده، مشخص مي‌‌شود كه در ميان كردارهاي مختلف اَشي، صفت ثروت و بركت‌بخشي اصلي‌ترين صفتي است كه به اين زنان رسيده است و اغلب اين ثروت‌بخشي و ياريگري زنان در ارتباط با پادشاهي و به‌قدرت‌رسيدن برخي از شهرياران و پهلوانان است.