تأثير مساحت و جنس تقطيركننده در روش آبياري تقطيري بر عملكرد و كارايي مصرف آب گوجه‌فرنگي

كاهش شديد منابع آب شيرين سطحي و بحراني‌شدن منابع آب زيرزميني در چند دهه‌ اخير در بيشتر مناطق كشور به‌عنوان يكي از مهم‌ترين مسائل كشور مطرح است. به‌همين‌دليل راهكار مناسب درجهت بهره‌برداري از منابع آبِ نا‌متعارف، مانند آب‌هاي شور مي‌تواند به كاهش اثرات منفي كاهش منابع آب كمك كند. در اين پژوهش، يكي از راه‌هاي بهره‌برداري از منابع آب شور مورد بررسي قرار گرفت. شيرين‌كردن آب شور به روش تبخير و ميعان به كمك انرژي خورشيد (آبياري تقطيري)، يكي از ساده‌ترين روش‌ها براي توليد آب قابل‌استفاده در كشاورزي است. در اين پژوهش با اجراي سازه‌هاي پلاستيكي و پلي‌كربنات به بررسي تأثير جنس و اندازه‌ سطح تقطيركننده در روش آبياري تقطيري بر عملكرد و كارايي مصرف آب در گياه گوجه‌فرنگي پرداخته شد. آزمايش در 7 تيمار و 4 تكرار به‌صورت آزمايش فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با دو نوع جنس سطح تقطيركننده شامل صفحات پلاستيكي (P) و پلي‌كربنات (PC) و سه اندازه سطح خارجي متفاوت شامل 0.48، 0.72 و 0.96 مترمربع انجام شد. همچنين يك تيمار با آبياري قطره‌اي زيرسطحي (آبياري با آب شيرين) نيز به‌عنوان تيمار شاهد در نظر گرفته شد. در اين آزمايش پارامترهاي تعداد ميوه، وزن تر ميوه، وزن تر و خشك اندام هوايي، حجم آب شيرين توليدشده، ميزان نشت يوني، دماي سطح برگ و كارايي مصرف آب اندازه‌گيري شد. نتايج نشان داد تيمار P3 (صفحه‌ پلاستيكي با سطح خارجي 0.96 متر مربع) بيشترين ميزان توليد آب شيرين را به ميزان 21 ليتر به خود اختصاص داده‌است. در مقابل تيمار PC3 (صفحه‌ پلي‌كربنات با سطح خارج 0.48 ‌متر مربع) كمترين ميزان توليد آب شيرين را به ميزان 16.5 ليتر داشت. شفافيت تيمارهاي پلاستيكي و درنتيجه عبور نور بيشتر به داخل سازه نسبت‌به تيمارهاي پلي‌كربنات مي‌تواند دليل اين تفاوت در توليد آب شيرين باشد. باتوجه به توليد بيشترين مقدار آب شيرين در تيمار P3، بيشترين تعداد ميوه، وزن تر ميوه و وزن تر و خشك گياه نيز در اين تيمار مشاهده شد. درمقابل كمترين مقدار وزن تر و خشك گياه، تعداد و وزن تر ميوه در تيمار PC3 مشاهده شد. بيشترين و كمترين كارايي مصرف آب نيز به‌ترتيب در تيمارهاي P3 و PC3 به‌دست آمد.