كاربرد پسماند‌‌هاي آلي مختلف و بيوچار آن‌‌ها براي اصلاح يك خاك شور- سديمي

شوري و سديمي‌بودن خاك يكي از مشكلات مهم جهاني در زمين‌‌هاي فارياب در نواحي خشك و نيمه‌‌خشك است؛ بنابراين ارزيابي روش‌‌هاي كارآمد در اصلاح خاك‌‌هاي شور-سديمي اهميت دارد. در اين پژوهش، تأثير بيوچار‌‌هاي توليدي در دما‌‌هاي پيروليز 300 و 500 درجه‌ سلسيوس و پسماند در مقايسه با شاهد و سوپرجاذب بر آبشويي نمك‌‌ها از خاك و ويژگي‌‌هاي فيزيكي و شيميايي خاك مورد بررسي قرار گرفت. پژوهش حاضر در قالب طرح كاملاً تصادفي در سه تكرار در آزمايشگاه آبياري دانشكده‌ كشاورزي، دانشگاه صنعتي اصفهان در سال 1396 به اجرا درآمد. خاك شور-سديمي (لوم سيلت) از لايه‌ 30-0 سانتي‌‌متري مركز تحقيقات شوري خاك رودشت در شرق اصفهان، ايران جمع‌‌آوري شد. پنج تركيب مختلف از باگاس نيشكر، شلتوك برنج، كود گاوي و سرشاخه‌‌هاي درخت كاج به‌عنوان اصلاح‌‌كننده‌‌هاي آلي در نظر گرفته شد. 17 تيمار با سه تكرار براي بررسي آبشويي انتخاب شد: شاهد (CT)، پنج تركيب پسماند و بيوچارهاي ساخته‌شده از اين تركيبات در دماهاي 300 و 500 درجه‌ سلسيوس و همچنين سوپرجاذب استاكوزورب (SA). مواد اصلاح‌‌كننده در نمونه‌‌هاي خاك اِعمال شده و در رطوبت 80 درصد حد خميري به مدت 40 روز نگهداري شدند. سپس ستون‌‌هاي آزمايشي با خاك تيمارشده پر شده و با 4 حجم آب منفذي آبشويي انجام شد. هدايت هيدروليكي اشباع خاك و شوري زه‌‌آب خروجي در مدت زمان آبشويي اندازه‌‌گيري شد. در يك زمان يكسان، تركيب باگاس نيشكر، سرشاخه‌‌هاي هرس درخت كاج و پوسته‌ شلتوك برنج (BWR) مقدار شوري زه‌‌آب كمتري نسبت‌به ساير تركيب‌‌ها داشت، كه نشان‌‌دهنده‌ كاهش شوري بيشتر در اين تيمار بود. هدايت هيدروليكي اشباع خاك با كاربرد همه‌ اصلاح‌‌كننده‌‌ها به‌طور قابل‌‌توجهي افزايش يافت. با تبديل پسماند به بيوچار، نسبت Mg2+/Ca2+ در محلول خاك كاهش يافته و درنتيجه پايداري خاك افزايش يافت. به‌طوركلي نتايج اين پژوهش نشان داد كه كاربرد اصلاح‌‌كننده، بيوچار تركيب باگاس نيشكر، سرشاخه‌‌هاي هرس درخت كاج و پوسته‌ شلتوك برنج در دماي 300 درجه‌ سلسيوس (BWR300) و سوپرجاذب استاكوزورب، تيمارهاي مناسب براي اصلاح خاك‌‌هاي شور-سديمي در مناطق خشك و نيمه‌‌خشك هستند. پژوهش‌‌هاي بيشتري براي تعيين مقدار ماده‌ اصلاح‌‌كننده در درازمدت و براي كاربرد در مقياس بزرگ براي كيفيت‌‌هاي آب و بافت‌‌هاي خاك متفاوت در شرايط شور-سديمي مورد نياز است.