تاثير اسمز و پيش تيمارهاي آنزيم بري و فراصوت بر خروج تركيبات موثره از گياه دارويي آويشن

در اين پژوهش با استفاده از گياه دارويي آويشن بدون استفاده از حرارت به روش اسمزي، محلول قندي با حداكثر تركيبات موثره توليد شد. اثرات دما (25، 35 و 45 درجه سلسيوس)، غلظت محلول اسمزي ساكارز (40، 50 و 60 درصد) و زمان نمونه برداري (15، 30، 60، 90، 120، 180، 240 و 360 دقيقه)، بر ميزان خروج مواد موثره از گياه و ايجاد تغيير در مقادير pH و ضريب هدايت الكتريكي (EC) مطالعه شدند. سپس تاثير پيش تيمارهاي آنزيم زدايي با آب گرم (30، 60، 120 و 180 ثانيه) و فراصوت در (صفر، 15 و30 دقيقه) بر فرآيند اسمزي به صورت مجزا بررسي شدند. بيشترين EC مربوط به محلول اسمزي با غلظت 40 درصد ساكارز و دماي 45 درجه سلسيوس و كمترين آن متعلق به محلول اسمزي با غلظت 60 درصد و دماي 45 درجه سلسيوس بود. انجام فرايند آنزيم زدايي قبل از اسمز منجر به افزايش پارامتر‌هاي pH و EC گرديد. آنزيم زدايي 30 ثانيه، بيشترين افزايش را بر EC داشت. فرآصوت باعث افزايش مقاديرpH و EC در نمونه‌هاي تيمار شده با 30 دقيقه فراصوت نسبت به 15 دقيقه بود. مقايسه نتايج كروماتوگرافي نمونه‌هاي شاهد و نمونه حاوي عصاره گياه آويشن در محلول ساكارز، نشان‌دهنده خروج مواد موثره قطبي و غير‌قطبي در محلول اسمزي به طور هم زمان بود. خروج تركيبات مختلف در طول زمان نشان‌دهنده تفاوت در سرعت خروج آنها در طي فرآيند اسمز بود. جمع بندي نتايج نشان مي‌دهد كه استخراج مواد موثره گياهان دارويي با فرآيند اسمز امكان پذير بوده به طوري كه،pH و EC را در طول زمان تغيير مي دهد. محصول اين روش مي تواند در توليد شربت هاي نوشيدني و مواد غذايي مورد استفاده قرار گيرد. در اين روش آسيب‌هاي ساير روش هاي استخراج مواد موثره مانند استخراج با حلال، استفاده از حرارت در استخراج و خشك كردن گياهان دارويي و همچنين روش هاي تقطير و اسانس گيري به حداقل مي رسد.