پيش‌بيني مهمترين خصوصيت ژئومكانيكي توده سنگ با استفاده از روش‌هاي الگوريتم جستجوي هارموني و الگوريتم مبتني بر آموزش و يادگيري

به علت وجود مشكلات در ارزيابي تغيير شكل توده‌سنگ‌هاي درزه‌دار در مقياس آزمايشگاهي، مي‌توان براي در نظر گرفتن اثر مقياس و درزه‌ها از روش‌هاي مختلف آزمايش برجا مانند آزمايش بارگذاري صفحه‌اي و ديلاتومتري استفاده كرد. اگر چه اين روش‌ها در حال حاضر بهترين هستند، اما گران، زمان‌بر و داراي مشكلات عملياتي در حين اجرا هستند. بنابراين در اين مقاله براي غلبه بر اين مشكلات، از الگوريتم‌هاي جديد جستجوي هارموني (HS) و الگوريتم بهينه‌سازي مبتني بر آموزش و يادگيري (TLBO) براي تخمين غيرمستقيم مدول تغييرشكل‌پذيري توده‌ سنگ استفاده شده‌است. در اين مدل‌ها از امتياز رده‌بندي توده سنگ (RMR)، مقاومت فشاري تك‌محوره سنگ بكر (UCS)، عمق (D) و مدول الاستيسيته سنگ بكر (Ei) به‌عنوان پارامترهاي ورودي و از مدول تغييرشكل‌پذيري توده‌سنگ (Em) به‌عنوان پارامتر خروجي استفاده شده‌است. در اين مقاله، با استفاده از شاخص‌هاي آماري مختلف، مدل ايجادشده توسط الگوريتم‌ها، ارزيابي و اعتبارسنجي مي‌شود. نتايج ارزيابي نشان داد كه دقت رابطه براي الگوريتم جستجوي هارموني با استفاده از شاخص‌هاي R^2 و VAF حدود 0.93-0.91 و درصد خطا با استفاده از شاخص‌هاي RMSE وMSE  بين 0.0042-0.000017 است هم‌چنين دقت رابطه براي الگوريتم بهينه‌سازي مبتني بر آموزش و يادگيري با استفاده از روش R^2 و VAF حدود 0.95-0.92 و درصد خطا با استفاده از شاخص‌هاي RMSE وMSE  بين 0.0032-0.000010 به‌دست آمد.