طراحي و اعتباريابي پرسشنامه مؤلفه‌هاي تاثيرگذار بر قصد فرزندآوري در زنان ايراني بر اساس نظريه رفتار برنامه ريزي شده

سابقه و هدف: در دنياي امروز كاهش نرخ باروري سبب شده است كه اكثر كشورهاي با درآمد بالا يا متوسط به سمت سياست‌هاي تقويت فرزندآوري روي آورند. براي برنامه‌ريزي پيرامون موضوع باروري لازم است عوامل تعيين‌كننده آن در جوامع مختلف بررسي شود. هدف اين مطالعه طراحي و ارزيابي روايي و پايايي پرسشنامه‌اي جهت اندازه‌گيري مؤلفه‌هاي تاثيرگذار بر قصد فرزندآوري بود. مواد و روش‌ها: در ابتدا بر اساس مرور وسيع متون مناسب‌ترين چارچوب پنداشتي براي تبيين مؤلفه‌هاي بلافصل مرتبط با قصد فرزندآوري مشخص شد و با استفاده از بررسي متون و نظر خبرگان، حيطه‌هاي مورد نظر انتخاب شدند و روايي محتواي حيطه‌ها و گويه‌ها به‌روش قياسي مورد تاييد خبرگان قرار گرفتند. سپس پرسشنامه‌هاي طراحي شده از طريق مصاحبه با 500 خانم شوهردار سنين 15تا 49 ساله كه مراجعين (ملاقاتي‌هاي) بيمارستان‌هاي دولتي و خصوصي شهر كرمان بودند، در سال 1400 تكميل شدند و روايي سازه گويه‌هاي سه سازه اصلي مؤثر بر قصد باروري با تحليل عامل اكتشافي و مقايسه بين گروه‌هاي شناخته شده ارزيابي شد. پايايي گويه‌هاي اين سه سازه توسط محاسبه آلفاي كرونباخ بررسي شدند. يافته‌ها: نظريه رفتار برنامه‌ريزي شده به‌عنوان الگو و چارچوب نظري تدوين سازه‌هاي تشكيل‌دهنده پرسشنامه انتخاب شد. سه مؤلفه بلافصل موثر بر قصد باروري عبارت از نگرش(8 گويه)، هنجار ذهني(3 گويه) و كنترل ادراك شده (3 گويه) بودند. هرسه عامل، عامل‌پذير بوده و بارعاملي سوالات در هريك از سه سازه بالاي حداقل عدد قابل قبول 0/4بود. اين سه عامل در مجموع 58‌درصد از واريانس را تبيين نمودند. آلفاي كرونباخ سه سازه به‌ترتيب 0/83، 0/79 و 0/66بود. استنتاج: پرسشنامه مؤلفه‌هاي تاثيرگذار بر قصد فرزندآوري كه مبتني بر نظريه رفتار برنامه ريزي طراحي شده بود، از روايي و پايايي قابل قبول جهت استفاده در زنان متاهل ايراني برخوردار بود.