ارزيابي ويژگي‌هاي مكانيكي ريشۀ نهال برخي گونه‌هاي درختي

رفتار مكانيكي ريشۀ پوشش گياهي به‌طور چشمگيري سازوكار مسلح‌سازي خاك و پايداري دامنه را تحت تأثير قرار مي‌دهد. هدف اين پژوهش، تعيين ويژگي‌هاي مكانيكي ريشۀ نهال برخي گونه‌هاي درختي در بخش نمخانۀ جنگل خيرود بود. براي اندازه‌گيري ويژگي‌هاي مكانيكي ريشه از سه گونۀ افراپلت (Acer velutinum Boiss.)، ممرز (Carpinus betulus L.) و راش (Fagus orientalis Lipsky.)، ده نمونه به‌طور كامل از خاك خارج شد. سپس تعداد كافي نمونۀ ريشه از هر گونه جمع‌آوري شد و آزمايش‌هاي مكانيكي روي آنها انجام گرفت. نتايج نشان داد كه در هر سه گونه با افزايش قطر ريشه، نيروي كششي ريشه براساس رابطۀ تواني مثبت، و مقاومت كششي و مدول يانگ ريشه براساس رابطۀ تواني منفي تغيير مي‌يابد. آناليز كوواريانس نشان‌دهندۀ تفاوت نيروي كششي، مقاومت كششي و مدول يانگ ريشه در گونه‌هاي مختلف است. بر اين اساس، ميانگين نيروي كششي و مقاومت كششي براي گونۀ ممرز به‌ترتيب با 48 و 40 درصد بيشتر از گونۀ راش و افراپلت و ميانگين مدول يانگ ريشۀ گونۀ راش با 38 درصد به‌طور معني‌داري بيشتر از گونۀ ممرز و افراپلت بوده است. نتايج اين پژوهش نشان مي‌دهد كه از ويژگي‌هاي مكانيكي ريشه مي‌توان به‌عنوان عامل مهمي براي انتخاب نهال گونه‌هاي درختي در اهداف زيست‌مهندسي خاك استفاده كرد؛ بنابراين توصيه مي‌شود اين ويژگي‌ها در مدل‌هاي مسلح‌سازي خاك در نظر گرفته شوند.