بررسي تأثير عمليات اصلاحي بر خصوصيات سطحي و ويژگي‌هاي عملكردي خاك (مطالعه موردي: مراتع شهرستان فردوس، استان خراسان‌جنوبي)

اين تحقيق با هدف بررسي اثر پروژه‌هاي اصلاحي بر شاخص‌هاي سطحي خاك و ويژگي‌هاي عملكردي در مراتع طاهرآباد فردوس انجام شد. براي تعيين خصوصيات سطحي خاك و قابليت‌هاي عملكردي از روش تحليل عملكرد چشم‌انداز استفاده شد. بدين‌منظور در منطقه معرف هر تيمار سه ترانسكت 100 متري با فواصل مشخص و در امتداد شيب اصلي مستقر و در طول هر يك ترانسكت، طول و عرض لكه‌هاي گياهي و طول فاصله بين‌لكه‌اي اندازه‌گيري شد. براي محاسبه قابليت‌هاي عملكردي از دستورالعملExcel, LFA (Landscape Function Analysis)  و همچنين براي بررسي معني‌داري بين قابليت‌هاي عملكردي از نرم‌افزار SAS استفاده شد. نتايج نشان داد در پايداري بين تيمارها اختلاف معناداري وجود دارد، به‌طوري‌كه بيشترين درصد پايداري در هلالي‌آبگير + قرق و كمترين در تيمار منطقه شاهد برآورد شد. همچنين نفوذپذيري خاك تيمارهاي اصلاحي مختلف، اختلاف معناداري با بيشترين و كمترين درصد نفوذپذيري خاك به‌ترتيب در پروژه هلالي‌آبگير+ قرق و شاهد داشت. نتايج نشان داد كه درصد چرخه موادغذايي و عناصر معدني خاك در پروژه‌هاي اصلاحي مختلف مرتع اختلاف معناداري ندارد. شاخص نظام‌يافتگي پوشش گياهي براي هلالي‌آبگير+قرق، نهال‌كاري+قرق، قرق و شاهد به‌ترتيب 0.33، 0.22، 0.18 و 0.14 برآورد شد. نتايج آزمون كروسكال‌واليس نشان داد: بيشتر شاخص‌هاي سطحي خاك در سطح 5 درصد بين خاك پروژه‌هاي مختلف اصلاحي مرتع داراي اختلاف معناداري هستند. شاخص‌هاي پوشش خاك، پوشش يقه و تاجي، لاشبرگ، شكنندگي سطح خاك، شدت و نوع فرسايش، مواد فرسايش‌يافته، طبيعت سطح خاك و آزمايش خيس شدن در سطح 5 درصد و بافت در سطح 1 درصد در تيمارهاي مختلف اصلاحي داراي اختلاف معناداري است و تيمارهاي مختلف باعث اختلاف در اين شاخص‌ها شده است. همچنين بين شاخص‌هاي پوشش كريپتوگام و ميكروتوپوگرافي اختلاف معناداري وجود ندارد. به‌طوركلي احداث هلالي‌بگير +قرق در مناطق خشك و نيمه‌خشك، يك عمليات اصلاحي مفيد و باعث افزايش پايداري و نفوذپذيري خاك مي‌شود.