ارتباط بين ويژگي‌‌هاي مورفولوژيكي و توليد درمنه كوهي (Artemisia aucheri) در مراتع كوهستاني

يكي از اهداف مهم در مديريت مراتع، تعيين دقيق و سريع توليد علوفه براي تعيين ظرفيت‌‌ چراست. در اين پژوهش، ارتباط بين توليد علوفه به‌‌عنوان متغير وابسته و ويژگي‌‌هاي ‌مورفولوژيكي، به‌‌عنوان متغيرهاي‌‌ مستقل بررسي شد. بدين‌منظور دو واحد مطالعاتي قرق و غيرقرق، در مراتع كوهستاني نازلوچاي اروميه انتخاب شد. در هر يك از آنها، ويژگي‌‌هاي ‌‌مورفولوژيكي گونه Artemisai aucheri به‌‌عنوان تنها گونه بوته‌‌‌اي غالب كه بيش از 50 درصد سهم تركيب گياهي مراتع منطقه را شامل مي‌‌شود، در داخل 60 پلات يك مترمربعي مستقر در امتداد شش ترانسكت 100 متري، در تيرماه 1396 اندازه‌‌گيري شد. پس از قطع رشد سال جاري پايه‌‌ها، وزن ‌‌خشك نمونه‌‌ها تعيين و رابطه رگرسيوني آن با ويژگي‌‌هاي ‌‌مورفولوژيكي، با استفاده از رگرسيون سلسله‌‌ مراتبي بررسي شد. نتايج نشان داد كه برآورد توليد گونه A.aucheri در منطقه قرق كه پايه‌‌هاي گياهي چرا نشده بودند، با استفاده از مدل رگرسيوني خطي چندگانه، بر اساس قطر‌ ‌متوسط تاج‌‌‌پوشش (D1)، قطر يقه (D2) و ارتفاع (H) امكان‌‌پذير بود و باRMSE  برابر 15.05 و ضريب ‌‌تبيين 0.60، مدل اعتبارسنجي شد. در منطقه خارج قرق كه پايه‌‌هاي گياهي در پائيز سال قبل چرا شده بودند، فقط قطر متوسط تاج‌‌پوشش (D1) و ارتفاع (H) با مدل رگرسيوني خطي چندگانه، به‌‌عنوان بهترين مدل با  RMSEبرابر 3.53 و ضريب ‌‌تبيين 0.52 اعتبارسنجي شد. با توجه به كارايي نسبتاً خوب مدل و ارجحيت تلفيق چند ويژگي ‌‌مورفولوژيكي در برآورد توليد، مي‌‌توان بيان كرد كه تفكيك مدل‌‌ها به داخل و خارج قرق و يا در شرايطي كه پايه‌‌ها چراشده و چرا نشده‌‌اند، مي‌‌‌‌تواند نقش مؤثري در پايش مراتع، برآورد توليد براي محاسبه ظرفيت ‌‌چرا و ارزيابي شدت بهره‌‌برداري از مرتع ايفا نمايد.