ارزيابي ديدگاه گروداران اصلي از اجراي طرح‌هاي مرتع‌داري: مطالعه موردي شهرستان تربت جام

آگاهي از دانش و نگرش گروداران مراتع نسبت به مشكلات و مديريت اين اكوسيستم، براي تصميم‌سازي و برنامه‌ريزي ضروريست. هدف اين پژوهش، ارزيابي ديدگاه مرتع‌داران و كارشناسان منابع طبيعي نسبت به تأثير اجراي طرح‌هاي مرتع‌داري و همچنين مشاركت و همكاري آنان در موفقيت اجراي اين طرح‌هاست. منطقه مورد مطالعه، شهرستان تربت جام بوده است. با بررسي طرح‌هاي مرتع‌داري شهرستان تربت جام از سال 1372 تا 1393، مشخص شد كه پنج طرح بشيرآباد، چشمه گل، گِوِي، تيمنك سفلي و جهان‌آباد اجرا شده‌اند. جامعه آماري پژوهش شامل 464 بهره‌بردار بوده كه در واقع مرتع‌داران داراي پروانه چرا هستند. به كمك فرمول كوكران، 186 نمونه به صورت تصادفي سيستماتيك انتخاب و مورد پرسشگري قرار گرفتند. پس از تجزيه‌وتحليل آماري داده‌ها و با بررسي كليه متغيرها و مؤلفه‌هاي سنجيده شده، مشخص شد كه ميان ديدگاه گروداران منطقه و عوامل اقتصادي، آموزشي، مشاركت اجتماعي و همچنين همكاري نهادي يك رابطه معني‌دار خطي وجود دارد. نتايج نشان داد كه مهمترين مؤلفه‌هاي مؤثر بر ديدگاه گروداران براي مشاركت در طرح‌هاي مرتع‌داري، بررسي نيازهاي اقتصادي و اجتماعي قبل از تصويب طرح و تصويب طرح‌ها مطابق با نياز روستاييان ازجمله تأمين درآمد و مسكن و انتخاب مجري از ميان گروداران است. بنابراين پيشنهاد مي‌شود براي بهبود نتايج طرح‌هاي آبخيزداري در منطقه مورد مطالعه، هماهنگي مستمر ميان ادارات ترويج شهرستان‌ها براي برگزاري كلاس‌هاي توجيهي، آموزشي و همكاري‌محور در زمينه مرتع‌داري صحيح در دستوركار قرار گيرد.