تحليل تاب آوري شهري در برابر پاندمي كوويد 19 (نمونه مورد مطالعه: كرمانشاه)

امروزه تاب آوري شهرها در برابر تهديدات طبيعي و مصنوع يكي از مهمترين چالش هاي نظام برنامه ريزي و مديريت شهري است. در اين ميان، بيماري هاي همه گير يكي از تهديدات نوظهوري هستند كه به سبب گستردگي و رفتار غيرقابل پيش بيني به شدت جوامع شهري را تحت تأثير خود قرار داده اند. از همين رو پژوهش حاضر مسئله تاب آوري شهرها در برابر بيماري هاي اپيدميك و همه گير را مورد بحث و بررسي قرار داده است. روش تحقيق حاضر توصيفي_تفسيري و مبتني بر مطالعات اسنادي و پيمايش ميداني است. بنابراين شهر كرمانشاه به عنوان قلمرو پژوهش انتخاب شده و تحليل تاب آوري آن در برابر همه گيري بيماري كوويد 19 در دستور كار قرار گرفته است. از اين رو متغيرهاي مرتبط با موضوع، از منابع معتبر داخلي و خارجي استخراج شده كه ماحصل آن دستيابي به 19 متغير در شش بعد اقتصادي_اجتماعي، زيست محيطي، بهداشتي_درماني، مديريت شهري، زيرساخت هاي شهري و ساختار شهري بوده است. در ادامه 19 متغير تدوين شده به كمك روش تحليل اثرات متقاطع در نرم افزار Micmac وارد شده اند و مقايسات زوجي ميان متغيرها به روش دلفي و با مشاركت 15 كارشناس انجام پذيرفته است. يافته ها نشان مي دهد، متغيرهاي «زيرساخت خدمات كاري، اداري، آموزشي، پزشكي و ... از راه دور»، «دسترسي به فضاهاي سبز و باز و كاربري هاي تفريحي_ورزشي»، «دسترسي به خدمات و كاربري هاي مقياس محله اي»، «ظرفيت تأسيسات و تجهيزات شهري همچون شبكه برق، اينترنت و ...» و «مديريت واحد و يكپارچه در شرايط بحران» بيشترين تأثيرگذاري مستقيم و غيرمستقيم را بر ديگر متغيرهاي تاب آوري شهر كرمانشاه در مواجهه با همه گيري كوويد 19 دارند. علاوه بر اين، دو متغير «قابليت محلات در پياده روي و دوچرخه سواري» و «تقويت مشاركت مردمي و سرمايه اجتماعي جوامع محلي» داراي ماهيتي دووجهي در مسئله تاب آوري شهر كرمانشاه هستند؛ بدين معنا كه ضمن تأثيرگذاري بالا بر ساير متغيرها، از ديگر متغيرها نيز تأثير مي پذيرند. تفسير اين يافته ها و انطباق آن با پژوهش هاي مشابه نشان مي دهد، تحقق تاب آوري شهر كرمانشاه در مواجهه با بيماري هاي همه گير در گِرو حركت به سمت «مديريت واحد شهري»، «شهر ديجيتال»، «محله محوري» و «سرمايه اجتماعي» است.