مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - بررسي پيش‌تيمار ساليسيليك اسيد، نانو‌اكسيد روي و سديم نيتروپروسايد بر برخي پارامترهاي فيزيولوژيك و فعاليت آنزيمي بنفشه معطر در شرايط تنش كم‌آبي

پديد آورندگان :

باقري ، حميده دانشگاه آزاد اسلامي واحد رشت - گروه باغباني , هاشم‌آبادي ، داود دانشگاه آزاد اسلامي واحد رشت - گروه باغباني , پاسبان اسلام ، بهمن سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي استان آذربايجان شرقي - بخش تحقيقات علوم زراعي و باغي , صداقت‌حور ، شهرام دانشگاه آزاد اسلامي واحد رشت - گروه باغباني , كاوياني ، بهزاد دانشگاه آزاد اسلامي واحد رشت - گروه باغباني

چكيده فارسي :

بنفشه معطر (Viola odorata) گياهي علفي چندساله با ويژگي‌هاي زينتي و دارويي است. هدف از آزمايش حاضر، بررسي اثر سطوح مختلف تنش كم آبي و محلول پاشي با ساليسيليك اسيد، سديم نيتروپروسايد و نانو اكسيد روي بر پارامترهاي فيزيولوژيك، متابوليت‌هاي ثانويه و فعاليت آنزيمي بنفشه معطر بود. آزمايش فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با دو فاكتور؛ تنش كم آبي در سه سطح (55، 65 و 85 درصد ظرفيت زراعي يا FC خاك گلدان) و محلول‌پاشي ها شامل ساليسيليك اسيد (200 و 300 ميلي گرم در ليتر)، نانو اكسيد روي (1000 و 1500 ميلي گرم در ليتر) و سديم نيتروپروسايد (200 و 300 ميكرومولار) در سه تكرار انجام شد. نتايج نشان داد كه با افزايش تنش كم آبي، ميزان تركيبات فنلي، پرولين و فيتول، همچنين درصد متابوليت هاي ثانويه، فعاليت آنزيم‌هاي آنتي‌اكسيدان و پايداري غشاي پلاسمايي افزايش يافت. بيشترين تركيبات فنلي (57.07 ميلي‌گرم در اسيد گاليك در هر گرم وزن خشك) و ميزان پرولين (52.47 ميلي‌گرم بر كيلوگرم وزن تر)، در تيمار 300 ميكرومولار سديم نيتروپروسايد در 55 درصد FC بدست آمد. بيشترين فعاليت آنزيم كاتالاز (0.198 واحد آنزيم بر ميلي‌گرم بر پروتئين بر دقيقه) و پلي فنل اكسيداز (0.248 واحد آنزيم بر ميلي‌گرم بر پروتئين بر دقيقه)، به ترتيب در تيمارهاي 200 ميلي‌گرم در ليتر ساليسيليك اسيد و 200 و 300 ميكرومولار سديم نيتروپروسايد، هر سه در 55 درصد FC، بدست آمد. بيشترين مقدار فيتول (2.87 درصد) متعلق به تيمار شاهد در 55 درصد FC بود. بيشترين ميزان عناصر سديم (28.60 ميلي‌گرم بر كيلوگرم) و فسفر (0.60 ميلي‌گرم بر كيلوگرم) در گياهان شاهد در تنش 55 درصد و پتاسيم (4.29 ميلي‌گرم بر كيلوگرم)، آهن (306 ميلي‌گرم بر كيلوگرم وزن خشك) و درصد ماده خشك شاخساره (26.23) و ريشه (27.60)، به ترتيب در محلول‌پاشي با 1000 ميلي گرم در ليتر نانو اكسيد روي در تنش 85 درصد، 1500 ميلي گرم در ليتر نانو اكسيد روي در تنش 65 درصد، 200 ميكرومولار ساليسيليك اسيد در تنش 85 درصد و 1000 ميلي گرم در ليتر نانو اكسيد روي در تنش 55 درصد مشاهده شد. در مجموع، استفاده از 200 ميلي‌گرم در ليتر ساليسيليك اسيد به صورت محلول پاشي علاوه بر بهبود شرايط رشد و نموي گياه بنفشه معطر، اثرات منفي تنش كم آبي را تعديل كرد و مقاومت گياه در برابر تنش كم آبي را افزايش داد.