بررسي كيفيت، كميت و فعاليت آنتي‌اكسيداني مواد مؤثره اسانس دو گونه دارويي درمنه كپت داغي (Artemisia kopetdaghensis Krasch.) و درمنه سيبريايي (A. sieberi Besser)

شناخت گياهان دارويي و خاصيت بيوشيميايي آن‌ها، گام‌هاي اساسي جهت بهره برداري بهينه از تركيبات و خواص‌دارويي آن ها را فراهم مي كند. در اين تحقيق به بررسي فعاليت آنتي‌اكسيداني و ويژگي‌هاي كمي و كيفي اسانس دو گونه درمنه درمنه كپت داغي (Artemisia kopetdaghensis) و درمنه سيبريايي (A. sieberi) در مراتع رازو جرگلان واقع در استان خراسان شمالي پرداخته شد. ظرفيت آنتي‌اكسيداني گونه ها به روش آزمون مهار راديكال آزاد DPPH و كيفيت و كميت تركيبات موجود در اسانس با استفاده از دستگاه كروماتوگرافي گازي (GC) و گاز كروماتوگرافي متصل شده به طيف‌سنج جرمي (GC/MS) مورد بررسي قرار گرفت. نتايج نشان داد 34 تركيب در اسانس گونه هاي درمنه شناسايي شد كه تركيب كامفور با 15.83 درصد، پينوكاروئول با 11.37 درصد و بورنئول با 11.32 درصد در درمنه كپت داغي و تركيب داوانون با 18.01 درصد، 1و8 سينئول با 7.85 درصد و لينالول با 5.43 درصد در درمنه سيبريايي، عمده ترين تركيبات اسانس را در اين گياهان شامل شدند. بازده اسانس در درمنه كپت داغي 0.92 درصد و در درمنه سيبريايي 0.11 درصد به دست آمد. مونوترپن هاي اكسيژنه، فراوان ترين تركيبات اسانس هاي استخراج‌شده بودند كه در درمنه كپت داغي 71.48 درصد و در درمنه سيبريايي 40.59 درصد را به خود اختصاص دادند. در ارتباط با خاصيت آنتي‌اكسيداني درمنه نيز، گونه درمنه كپت داغي با 83 ميكروگرم بر ميلي ليتر ظرفيت آنتي‌اكسيداني بيشتري را نسبت به گونه ديگر در مهار راديكال هاي آزاد DPPH نشان داد. اينگونه به نظر مي رسد كه درمنه كپت داغي به واسطه بازده اسانس و ظرفيت آنتي اكسيداني بيشتر، داراي ارزش دارويي بالاتري باشد.