تحليل ديناميكي و ارزيابي توان جنبشي گسل دوچاه، ايران مركزي

گسل دوچاه با ظاهري خميده و با راستاي تقريبي خاوري-باختري و شيب حدود 70 درجه به سمت شمال واقع در پايانه شمال باختري گسل قم-زفره، از ساختارهاي جالب توجه در ايران مركزي مي‌باشد. تاكنون پژوهش‌هاي متعددي به‌ويژه از ديدگاه رسوب‌شناسي و ديرينه‌شناسي در منطقه دوچاه صورت گرفته‌است؛ اما كماكان اطلاعات ساختاري از گسل دوچاه واقع در باختر استان قم (كوه‌هاي يزدان و دوچاه) بسيار اندك است. در اين پژوهش با تمركز بر اطلاعات هندسي وجنبشي گسل دوچاه و پهنه دگرريخت شده اطراف آن در سازندهاي قم و قرمز فوقاني به تحليل تنش ديرينه در اين محدوده پرداخته شده است كه موقعيت محور بيشينه تراكمي اصلي (σ1) و محور بيشينه كششي اصلي (σ3) به‌ترتيب برابر با 030.05 و 285.05 به‌دست آمد. تحليل هندسي و جنبشي ساختاري مرتبط با گسل دوچاه و با توجه به آرايش فضايي محورهاي اصلي تنش بيانگر فرانهادگي برش چپگرد بر روي برش راستگرد به‌ويژه در قسمت‌‌هاي باختري منطقه است كه دليل اين امر را مي‌‌توان به خميدگي رو به شمال گسل دوچاه و چرخش ورقه خزر (كاسپين) نسبت داد. بر مبناي شكل ميدان تنش حاصله و چرخش داده‌هاي گسلي بر اساس انگاره اندرسن براي رژيم تنشي فشاري، نقشه خط‌هاي گذر محورهاي تنش براي ميدان تنش ميانگين حاكم بر منطقه ترسيم شده است. آرايش خط‌هاي گذر تنش بيشينه، نشانگر پيروي آنها از رژيم تنشي كلي حاكم بر پوسته ايران است. پتانسيل حركتي گسل ها (Fault Movement Potential) رابطه نزديكي با وضعيت تنش زمين‌ساختي حاكم در محدوده آن گسل دارد. با توجه به موقعيت فضايي بين گسل دوچاه و محور تنش بيشه تراكمي (σ1)، پتانسيل حركتي گسل دوچاه حدود 0.33 برآورد شد كه نشانگر پتانسيل پايين اين گسل براي فعاليت و ايجاد زمين‌لرزه‌ است.