سنجش و ارزيابي شاخص سازگاري كاربري اراضي شهري با استفاده از سيستم اطلاعات جغرافيايي مطالعه موردي: شهر كاشان

رشد سريع توسعه فيزيكي و جمعيتي شهرها در دهه‌هاي اخير موجب مشكلات اساسي در شهرها شده است. شهر كاشان نيز با توجه به قدمت و رشد بالاي جمعيتي و فيزيكي از اين امر مستثني نبوده در واقع اين رشد عامل نابساماني در فضا و كالبد شهر و بخصوص ناسازگاري در بين كاربري‌هاي شهري شده و موجب پراكنده رويي، افزايش هزينه‌هاي حمل‌ونقل و آلودگي‌هاي محيط زيستي و به خطر انداختن توسعه پايدار شهري شده است، لذا ارزيابي كاربري‌هاي شهري از حيث شاخص سازگاري به منظور دست‌يابي به معيارهاي متناسب و اصول برنامه‌ريزي توسعه پايدار شهري از مهم‌ترين اقدامات در اين زمينه مي‌باشد. نوع پژوهش ازنظر هدف كاربردي و از نظر روش انجام تحليلي- تطبيقي است كه با در نظر گرفتن شاخص استاندارد سرانه‌ها و سازگاري و بهره‌گيري از نرم‌افزار GIS به بررسي و ارزيابي كمي و كيفي كاربري‌ها در سطح شهر كاشان پرداخته است. از چهار سنجه شامل ارتباط كاربري‌هاي مختلف، عدم مجاورت كاربري‌هاي همجوار، تراكم جمعيت، وسعت زمين به عنوان پايه ­اي براي تحليل شاخص ­هاي سازگاري كاربري اراضي استفاده شد. يافته‌هاي پژوهش نشان مي‌دهد كه بيشتر كاربري‌ها به لحاظ مقايسه سرانه‌هاي موجود با سرانه‌هاي استاندارد در طرح‌هاي شهري با كمبود فاحشي روبرو مي‌باشند و از سوي ديگر تحليل كاربري‌ها با شاخص سازگاري حاكي از ناهمساني سازگاري در بين بعضي از كاربري‌هاي شهري مانند مسكوني با بيش از 40 در صد، كاربري آموزشي با بيش از 37 درصد، كاربري اداري با 36 درصد، كاربري درماني با 27 درصد و كاربري ورزشي با 19 درصد با كاربري‌هاي همجوار خود است، لذا مسئولين شهري مي‌بايست در برنامه‌هاي مربوطه به توسعه آينده شهر، ضمن تخصيص بهينه فضا به كاربري‌هاي مورد نياز براي رفع كمبود فعلي، به توزيع مناسب كاربري‌هاي همجوار بر اساس مؤلفه‌هاي مكاني – فضايي توجه جدي داشته باشند.