ارزيابي و پايش روند گسترش فيزيكي سي ساله شهر اردبيل با استفاده از تصاوير ماهواره اي

در طي دهه هاي اخير اراضي حاشيه اي شهرها كه اغلب از اراضي كشاورزي مرغوب و باغات مي باشند، تغيير كاربري داده شده اند كه اين تغييرات به عنوان يكي از عوامل مهم و مؤثر چالش هاي اجتماعي و زيست محيطي به شمار مي آيند. امروزه فنآوري سنجش از دور و سيستم اطلاعات جغرافيايي به دليل قابليت هايي مانند قدرت نظارت و تفكيك زماني و مكاني بالا، تصاوير مكرر، كاهش هزينه ها و ... به طور مؤثر براي شناسايي و تعيين مقدار تغييرات كاربري اراضي و اثرات آن بر محيط زيست و نظارت و مديريت بهينه شهرها استفاده مي شوند. اين تحقيق با هدف ارزيابي گسترش  سي ساله شهر اردبيل با استفاده از تصاوير لندست مي باشد. ابتدا تصاوير مربوط به سال هاي 1987، 2000 و 2017 تهيه شدند. سپس با استفاده از الگوريتم هاي ماشين بردار پشتيبان، حداكثر تشابه و شبكه عصبي مصنوعي شهر اردبيل به شش كلاس كاربري (مناطق مسكوني، اراضي كشاورزي با پوشش، اراضي آيش، اراضي باير، جنگل شهري و آب) طبقه بندي شد. در نهايت دقت طبقه بندي هر كدام از الگوريتم هاي مورد استفاده بررسي شد. نتايج نشان داد كه الگوريتم ماشين بردار پشتيبان دقت بالاتري نسبت به دو الگوريتم ديگر دارد. بر همين اساس، نقشه حاصل از الگوريتم ماشين بردار پشتيبان نشان داد كه مساحت اراضي ساخته شده اردبيل از 20/0223 كيلومتر مربع در سال 1987 به 41/5854 كيلومتر مربع در سال 2017 افزايش داشته است. با توجه به نتايج حاصل از اين تحقيق مي توان بيان نمود كه شهر اردبيل در بازه زماني سي ساله گسترش نامتوازني داشته است. بنابراين به منظور دستيابي به توسعه بهينه اين شهر توصيه مي شود با استفاده از نقشه هاي به دست آمده، در صورت امكان با زونبندي بهينه شهر، تجديد نظر كلي در تهيه طرح جامع ، برنامه ريزي و مديريت اين شهر انجام گيرد، چرا كه ارزيابي روند توسعه شهري و آگاهي از الگوهاي تغييرات كاربري اراضي به منظور مديريت و برنامه‌ريزي بهينه شهرها ضروري مي‌باشد.