بررسي اثر تغييرات پوشش زمين بر دماي رويه سطحي زمين با استفاده از تصاوير ماهواره اي سنجنده موديس مطالعه موردي: شمال شرق ايران

به منظور بررسي تغييرات پوشش زمين بر دماي رويه سطحي زمين، تصاوير موديس مربوط به پوشش سطح زمين (MCD12Q1) در فاصله زماني سال هاي  2001 تا 2019 ميلادي دريافت شد. محصول پوشش سطح زمين بر اساس  برنامه بين المللي ژئوسفر- زيست كره استخراج و با كمك الگوريتم درخت خوشه بندي تغييرات پوشش سطخ زمين مشخص شد. براي تهيه  انواع مؤلفه هاي دماي سطحي، محصول دماي سطح زمين(MOD11) نيز در مقياس روزانه در محيط سامانه گوگل ارث انجين تهيه شد. در مرحله آخر براي آشكارسازي تأثير پوشش هاي زمين، بر مؤلفه هاي دماي سطحي از ابزار تحليل خود همبستگي موران جهاني، شاخص انسلين موران محلي، همچنين ضريب همبستگي پيرسون ، رابطه رگرسيوني و مقدار معناداري بين متغيرها در محيط برنامه نويسي R  اقدام شد. بر اساس نقشه هاي پوشش سطح زمين، پوشش بوته زارها، علفزارها، زمين هاي زراعي، پوشش گياهان پراكنده و مناطق سكونتگاهي، پوشش هاي غالب منطقه را تشكيل مي دهند. در طي 19 سال افزايش وسعت طبقه پوشش گياهي پراكنده و بوته زارهاي بي ثمر نشان‌دهنده تغييرات منفي در اكوسيستم منطقه است. به‌گونه‌اي كه از مساحت طبقات ديگر همچون زمين هاي زراعي، و علف زارها  كاسته و بر وسعت اين طبقات  افزوده ‌شده است. دماي سطح زمين اين منطقه، داراي ساختار فضايي بوده و به شكل خوشه‌اي در 3 خوشه توزيع ‌شده است. خوشه هاي داغ، مناطق كم ارتفاع، خوشه هاي سرد، مناطق پر ارتفاع و ناخوشه ها كوهپايه ها را دربر گرفتند. در بررسي اثرات پوشش هاي سطح زمين بر دماي رويه سطحي زمين، در طي 19 سال، دماي شبانه روزي لايه سكونتگاه ها حدود1.12 درجه و لايه زمين هاي زراعي0.41 درجه سانتي گراد افزايش يافته است. در مقياس دماي روزانه، لايه سكونتگاه ها ازافزايش دماي حدود 1 درجه برخوردار است. در مقياس دماي سطحي شبانه، پوشش هاي زمين هاي زراعي، پوشش هاي گياهي پراكنده و لايه سكونتگاه ها به ترتيب 6.2، 0.8 و 0.6 درجه سانتي گراد، افزايش دما را بخود ثبت كردند.