مدل‌سازي پيامدهاي ساختاري تغييرات اقليمي در شهر اهواز با بهره گيري از مدل System Dynamic

يكي از نگراني‌هاي جامعه انساني درباره تغييراتي است كه در اثر گرمايش زمين موجب تغيير در پارامترهاي اقليمي مي شود. با توجه به اين مهم كه تغييرات اقليمي بر همه بخش‌ها اثر مي‌گذارد، بررسي پيامدهاي حاصل از اين تغييرات نيازمند بررسي همه‌جانبه تمام بخش ها و عوامل مؤثر با يك رويكرد سيستمي است. هدف پژوهش حاضر شناسايي پيامدهاي ناشي از تغييرات اقليمي در شهر اهواز مي باشد. در اين راستا ابتدا روند تغييرات پارامترهاي اقليمي تحليل شده، سپس با استفاده از رويكرد پويايي سيستم به مدل سازي پيامدهاي ساختاري تغييرات اقليمي در شهر اهواز پرداخته شد. داده‌هاي پژوهش شامل آمار دما، بارش، رطوبت نسبي، سرعت باد براي يك دوره 30 ساله (فصلي و سالانه)، ايستگاه سينوپتيك اهواز از سازمان هواشناسي كشور تهيه و با استفاده از آزمون آماري من-كندال مورد بررسي قرار گرفت. در اين پژوهش كه مبتني بر رويكرد سيستمي است، فاكتورهاي اثرگذار و اثرپذير دخيل در موضوع و ارتباطات بين آن‌ها از طريق حلقه هاي علّي و معلولي در نرم افزار Vensim مورد بررسي قرار گرفت. يافته‌هاي پژوهش نشان مي‌دهد كه طي روند 30 سال (1399-1370) تغييرات اقليمي بر شهر اهواز در وجه افزايش دما و كاهش بارش، افزايش رطوبت نسبي و كاهش سرعت باد خود را نشان داده است. نتايج حاصل از مدل سازي كيفي و بررسي رابطه علّي و معلولي نشان داد كه تغييرات اقليمي در شهر اهواز اثرات مستقيمي بر بخش‌هاي مختلف منابع آبي، توليدات كشاورزي، مصرف انرژي داشته و متغيرهاي (كاهش ذخاير آب در بالادست، امواج گرماي شديد) مهم‌ترين نقاط اهرمي مدل مي‌باشند. همچنين نتايج گوياي اين واقعيت است كه تغييرات اقليمي در بُعد زيست‌محيطي، پيامدهاي شديدتري در ابعاد اقتصادي، اجتماعي و سياسي را به دنبال دارد. پيامدهاي مختلف داراي تعاملات پيچيدهاي با يكديگر هستند به نحوي كه ابعاد مختلف اقتصادي، اجتماعي، زيست محيطي و سياسي را تحت تأثير قرار داده و در نهايت اثرات يكديگر را بر روي كاهش كيفيت زندگي و افزايش مهاجرت هاي اقليمي تشديد مي نمايند.