بازيابي واژه‌ها در بازشناسي گفتار خوانداري فارسي: تأثير نواي گفتار

شنونده براي دست‌يابي به مرز واژه ها در گفتار پيوسته از الگوهاي مختلف زبان شناختي مانند الگوهاي واجي، صرفينحوي، معنايي و موارد مشابه استفاده مي كند. بر مبناي فرضيه تقطيع عروضي، در صورت نبود منابع اطلاعاتي زبان‌شناختي، شنونده فقط به تغييرات نوايي براي بازشناسي مرز واژگاني تكيه مي كند. در اين پژوهش، براي ارزيابي ميزان اعتبار فرضيه تقطيع عروضي، يك آزمايش ادراكي انجام داديم تا فارسي زبانان بومي، واژگان طبيعي فارسي را از زنجيره هاي آواييِ بي معنا (ناواژه ها) بازيابي كنند. يافته‌هاي به‌دست‌آمده با تأييد فرضيه تقطيع عروضي نشان داد تكيه در بازشناسي واژگان فارسي از گفتار پيوسته نقش به‌ سزايي دارد زيرا شنونده ها واژگان معنادار فارسي را از ناواژه هاي تكيهپاياني نسبت به ناواژه هاي تكيهآغازي و تكيهمياني با سطح اطمينان بالاتر و در مدت زمان كوتاه تري تشخيص مي دهند. همچنين، هر اندازه الگوي تكيه ناواژه ها با الگوي توزيع تكيه در واژگان طبيعي فارسي هماهنگ تر باشد، سطح اطمينان پاسخ هاي شناسايي بالاتر و سرعت پردازش ادراكي واژگان سريع تر است. در مقابل، هر اندازه تكيه ناواژه ها با الگوي تكي واژگانِ طبيعيِ فارسي ناهماهنگ تر باشد، سطح اطمينان پاسخ ها پائين تر و مدت زمان واكنش شنونده ها كندتر است.