بايسته‌هاي حقوق اساسي مديريت وضعيت‌هاي اضطراري با تأكيد بر كوويد- 19

با آنكه قوانين و مقررات در همه نظام‌هاي حقوقي به طور معمول براي وضعيت‌هاي عادي تدوين، تصويب و منتشر مي‌شوند، اما در اين ميان گاه وضعيت‌هايي بر نظام‌هاي سياسي حادث مي‌شود كه حيات اجتماع را در مخاطره قرار مي‌دهد. براي مديريت اين وضعيت‌هاي مخاطره‌انگيز، ابزارهاي مختلفي در نظام‌هاي سياسي وجود دارد كه يكي از آنها، اعلام وضعيت اضطراري است. در وضعيت اضطراري، محدوديت‌هايي نسبت به حقوق و آزادي‌هاي اساسي، همچون حق بر رفت‌وآمد، حق بر اشتغال و آزادي رسانه‌اي بار مي‌شود. با توجه به اينكه حقوق و آزادي‌هاي اساسي مردم در وضعيت اضطراري در معرض تحديد قرار مي‌گيرد، رعايت يكسري قواعد شكلي و ماهوي از جانب دولت‌ها الزامي است تا اين وضعيت، منجر به نقض اساسي حقوق و آزادي‌هاي بنيادين نشود. با شيوع بيماري كوويد-19 در سرتاسر جهان، برخي از كشورها به اعلام وضعيت اضطراري بهداشتي پرداختند تا از اين طريق بتوانند به مقابله با اين بيماري بپردازند. در ايران هر چند به طور رسمي از ظرفيت‌هاي اصل 79 قانون اساسي استفاده نشد و وضعيت اضطراري اعلام نشد، با استفاده از اصل 176 قانون اساسي محدوديت‌هايي بر برخي از حقوق و آزادي‌ها وارد شد. بررسي فرايند اعمال اين محدوديت‌ها در ايران نشان مي‌دهد كه الزامات شكلي و ماهوي ناظر بر وضعيت‌هاي اضطراري تا حدود زيادي رعايت شده است.