بررسي برخي واكنش‌هاي فيزيولوژيكي و آنتي‌اكسيداني گياه لگجي (.Capparis spinosa L) تحت تأثير تنش شوري

لگجي (.capparis spinosa L) يك گياه سازگار و چندمنظوره است كه مي تواند فرصتي ارزشمند براي افزايش سطح سبز و جلوگيري از فرسايش خاك در مناطقي با آب‌وهواي گرم و خشك فراهم كند. به‌منظور ارزيابي مقاومت به شوري و تعيين تاريخ كاشت مناسب گياه لگجي براي ازدياد موفقيت‌آميز و تقويت پوشش گياهي در كانون‌هاي بحراني ريزگرد آزمايشي به‌صورت كرت هاي خردشده با 3 تكرار در قالب طرح پايه بلوك هاي كامل تصادفي در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه شهيد چمران اهواز در سال زراعي 98-1397 اجرا شد. تيمارها شامل چهار تاريخ كاشت به‌عنوان فاكتور اصلي (15 مهر، 15 آبان، 15 آذر، 15 دي) و فاكتور فرعي شامل چهار سطح شوري (شاهد (آب شهري)، 15، 30 و 45 dS m1) بود. نتايج نشان داد كه با افزايش شوري محتواي رنگيزه هاي فتوسنتزي كاهش يافتند. مقايسه ميانگين تركيب تاريخ كاشت و شوري نشان داد كه در همه تاريخ كاشت ها، افزايش شوري سبب كاهش محتواي كلروفيل مي شود. محتواي كاروتنوئيد نيز تحت تأثير تنش شوري كاهش يافت. كاشت گياه لگجي در تاريخ 15 مهر و 15 آبان تأثير مثبتي بر ميزان فتوسنتز خالص دارد و اثر شوري در اين تاريخ كاشت ها بر ميزان فتوسنتز كمتر است. با افزايش تنش شوري محتواي پروتئين به‌طور معني‌داري كاهش يافت ولي محتواي مالون دي آلدهيد و فعاليت آنزيم هاي سوپراكسيدديسموتاز (SOD)، كاتالاز (CAT)، پراكسيداز (POD) و آسكوربات پراكسيداز (APX) افزايش نشان دادند. مشاهدات ما در مورد محتواي يوني در اندام-هوايي نشان داد كه محتواي يون سديم (+Na) با زيادشدن ميزان شوري افزايش يافت و محتواي يون پتاسيم (+K) كاهش نشان داد، اما در هر سطح شوري مقدار سديم كمتر از پتاسيم بود. نتايج خصوصيات فيزيولوژيكي و نسبت +Na+/K نشان داد كه گياه لگجي يك گونه تقريباً متحمل به شوري (تا 15 dS m1) است و به نظر مي رسد كه ميتواند يك گزينه مناسب براي ازدياد موفقيت آميز در مناطق خشك و نيمه خشك و شور ايران و جلوگيري از فرسايش خاك در اين مناطق باشد.