ارزيابي اثر تنش سرما بر شاخص هاي فيزيولوژيكي و بيوشيميايي رقم تجاري نيشكر CP69-1062 با گونه Saccharum spontaneum در مرحله ي گياهچه اي

اين پژوهش به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار در آزمايشگاه كشت بافت و گلخانه تحقيقاتي مؤسسه تحقيقات نيشكر خوزستان و اتاقك سرما، به منظور بررسي اثر تنش سرما بر شاخص‌هاي مورفولوژيكي، فيزيولوژيكي و بيوشيميايي دو رقم حساس (Saccharum officinarum واريته CP69-1062) و گونه متحمل (Saccharum spontaneum) نيشكر در شرايط كنترل شده طي سال زراعي -1399 1398 انجام شد. جهت اعمال تنش سرما، گياهچه‌هاي هشت هفته‌اي نيشكر به مدت 24 ساعت در معرض دماهاي صفر و 4- درجه سانتي‌گراد قرار گرفتند. تنش سرما به طور معني‌داري باعث كاهش كلروفيل برگ، افزايش نشت الكتروليت و افزايش ميزان مالون دي‌آلدئيد در هر دو رقم حساس و متحمل و بويژه در رقم حساس شد. ميزان پرولين و كل كربوهيدرات‌هاي محلول برگ نيز تحت تنش سرما در هر دو رقم حساس و متحمل و بويژه در رقم متحمل به طور معني‌داري افزايش يافت. تنش سرما همچنين به طور معني‌داري باعث كاهش فعاليت آنزيم كاتالاز نسبت به شاهد شد. فعاليت آنزيمهاي پراكسيداز و آسكوربات پراكسيداز در اثر سرما نسبت به شاهد بيشتر شد كه ميزان آن در رقم متحمل به طور معني داري بيشتر از رقم حساس بود. علاوه بر اين تنش سرما به طور معني داري باعث افزايش فعاليت آنزيم سوپراكسيد ديسموتاز بويژه در رقم متحمل شد. شدت اين تغييرات در دماي 4- درجه سانتي‌گراد به علت تشكيل كريستال‌هاي يخ و متوقف شدن فعاليت‌هاي متابوليكي سلول كمتر بود. از لحاظ ظاهري نيز ارقام تحت تنش سرما، در دماي صفر درجه سانتي‌گراد نسبت به دماي شاهد تغيير چنداني نداشتند و كمي زرد و پژمرده شدند ولي در دماي 4- درجه سانتي‌گراد آثار تخريبي گياهچه‌ها به وضوح مشاهده شد. نتايج بدست آمده نشان مي‌دهد رقم S. spontaneum داراي مكانيسم دفاعي بهتر و كارآمدتري نسبت به رقم تجاري CP69-1062 بوده و در نتيجه به تنش سرما متحمل‌تر مي‌باشد.