مراتب و انگيزه‌هاي ارزش اخلاقي

در اسلام شرط قبولي اعمال و رسيدن به حد نصاب ارزش، ايمان به خدا و جهان آخرت است. اما اين سخن بدان معنا نيست كه در اسلام ساير اعمالي كه حسن فعلي دارند، بي‌ارزش‌اند؛ زيرا ممكن است برخي اعمال ارزش‌هايي زير حد نصاب داشته باشند و درعين‌حال انسان را براي ترقي معنوي آماده كنند. در مقابل، اگر رفتاري داراي حسن فعلي باشد، اما ناشي از كفر و عناد باشد، حتماً ارزش منفي دارد و نه‌تنها در عالم آخرت كه محل ظهور ارزش‌ها، پاداش‌ها و فضيلت‌هاست، هيچ نتيجة‌ مثبتي براي فاعل آن نخواهد داشت، بلكه مستحق عذاب نيز خواهد شد. براي مثال، اگر فرد مؤمني گناهان كوچكي مرتكب شده باشد، هرچند ايمانش محفوظ است، اما به همان اندازه از كمال نهايي دور خواهد شد؛ زيرا اين گناهان كم‌كم او را از فضاي معنوي و الهي دور كرده، به وادي ديگري سوق مي‌دهد.