معرفي رسائل‏ العشاق و بررسي شيوه سيفي نيشابوري در آداب كتابت و انشاي نامه‏ هاي عاشقانه فارسي در سدة ششم هجري

سيفي نيشابوري، از ادباي سده ششم، قديمي‏ترين مجموعه نامه‏هاي عاشقانه فارسي را با عنوان رسائل‏ العشاق و وسايل ‏المشتاق فراهم كرده ‏است. او در اين اثر، صد نامه در موضوعات مختلف عشقي ترتيب داده است تا هر گرفتار عشقي به اقتضاي شرايطش يكي از آنها را برگزيند و براي معشوق يا محبوب يا مخدوم خويش بفرستد. او براي نگارش نامه‏هاي صميمانه و عاشقانه، از اصول و شيوه‏اي موسوم به «عهود استرسال» سخن مي‏گويد. نويسندگان اين مقاله كوشيده‏اند ضمن معرفي اين اثر، با مراجعه به متون فنِّ ترسّل و منشآت موجود در ادب فارسي، به‏ويژه آثار نزديك به روزگار سيفي، ساختار نامه‏هاي رسائل‌‏العشاق و نيز برخي آراي وي در نگارش نامه‏هاي عاشقانه (عهود استرسال) را بررسي كنند. اين بررسي‏ها نشان مي‏دهد سيفي ساختار نامه‏ها را با توجه به اركاني مانند ابتداي نامه (شاملِ عنوان نامه، تسميه، مقدمه يا صدر نامه، دعاي بر پيامبر اكرم و آل او)، ركن كلام (شاملِ اما بعد و متن نامه) و ركن خاتمه تنظيم كرده ‏است. همچنين خود را موظف كرده است در شواهد شعري تاحدّ امكان به نام شاعر اشاره كند؛ البته در خاتمه آورده است كه هرگاه شخصي بخواهد يكي از اين نامه‏ها را براي معشوق يا محبوب بفرستد، لازم است «تسميه» را از ابتداي آن بردارد؛ شايد به اين دليل كه اين عنوان، اجلّ از آن است كه در ابتداي هر نامه‏اي قرار بگيرد. سپس احتمالاً براي ايجادنشدن خلل در پيوستگي كلام سفارش مي‏كند در رونويسي و ارسال نامه‏ها، نام شاعران حذف شود؛ همانگونه كه معمول مراسلات است.