طراحي چارچوب آينده‌نگاري توسعه منطقه‌ با محوريت تحولات اجتماعي و فرهنگي

تحولات اجتماعي و فرهنگي از اهداف اصلي توسعه منطقه‌اي محسوب مي شود. اين پژوهش با استفاده از رويكردهاي آينده‌پژوهي و همچنين مـدل‌هاي برنامه‌ريزي كه بر اساس سناريو طراحي شده است، به بررسي توسعه‌ اجتماعي و فرهنگي در استان يزد بر پايه سند چشم‌انداز ملي مي‌پردازد. در گام اول پژوهش، 33 عامل شناسايي گرديد كه اين عوامل به نوعي بر روند توسعه‌ي اجتماعي و فرهنگي استان يزد اثرگذار بوده‌ اند. پس از انجام مصاحبه هاي مختف با خبرگان، اقدام به شناسايي 9 عامل كليدي از بين 33 عامل بر اساس اسناد بالادستي گرديد. در ادامه براي هر يك از عوامل بر اساس سناريوهاي مختلف، 18 وضعيت مطلوب و نامطلوب در آينـده‌ي استان مورد شناسايي قرار گرفت. در ادامه با تشكيل ماتريس اثرات متقاطع از طريق نرم افزار ميك مك و همچنين بهره‌گيري از دانش كارشناسان علوم اجتماعي در ارزيابي ميزان تأثيرات وقوع هر يك از وضعيت‌ها بر وقوع يا عدم وقوع وضعيت‌هاي ديگر در استان، با استفاده از قابليت‌هاي نرم‌افزار سناريو ويزارد، 6 سناريوي با سازگاري بـسيار بـالا استخراج شد. نتايج پژوهش نشان از شناسايي 3 عامل، عدالت اجتماعي، سرمايه‌ اجتماعي و كيفيت زندگي به عنوان بازيگران اصلي و مؤثر بر فرايند توسعه‌ اجتماعي و فرهنگي در استان يزد دارد. همچنين نتايج پژوهش حاكي از آن است كه وضعيت فعلي هر يك از عوامل شناسايي شده در پژهش، چندان مناسب نيست. سناريوهاي احتمالي شكل گرفته در اين پژوهش، اميدها را براي بهبود وضعيت توسعه در استان بالا مي‌ برد.