اثربخشي آموزش هوش معنوي بر مقابله با استرس وخودشكوفايي دختران نوجوان

پژوهش حاضر با هدف تعيين اثربخشي آموزش هوش معنوي بر مقابله با استرس و خود شكوفايي دختران نوجوان انجام شده است. طرح پژوهش از نوع نيمه‌ آزمايشي با روش پيش‌ آزمون پس ‌آزمون با گروه گواه و مرحله پيگيري بود. جامعه آماري شامل همۀ دانش‌ آموزان دختر پايه هشتم منطقه 12 آموزش و پرورش شهر تهران در سال تحصيلي 97-1396 بود . 56 دانش آموز به روش خوشه‌ اي چندمرحله‌ اي به‌ عنوان حجم نمونه انتخاب و در دو گروه آزمايش و گواه به‌ شكل تصادفي جايگزين شدند. بسته آموزش هوش معنوي بر اساس پروتكل آموزشي بوئل(2004) ارائه شد. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه مقابله با استرس اندلر و پاركر(1990) و پرسشنامه شكوفايي سليماني و همكاران(۱۳۹۴) بود. براي تحليل داده‌ ها از نرم افزار آماري SPSS، روشهاي آمار توصيفي(ميانگين و انحراف استاندارد) و آمار استنباطي(تحليل كوواريانس چندمتغيري، تحليل واريانس با اندازه‌ گيري مكرر) استفاده شد. مفروضه همگني ماتريسهاي واريانس - كوواريانس با استفاده از آماره Mباكس آزمون شد. تحليل آماري داده ‌ها نشان داد كه 9 جلسه مداخله آموزش هوش معنوي موجب افزايش معنادار در مقابله مسئله مدار، هيجانهاي مثبت، روابط، معنايابي و پيشرفت در پس‌ آزمون نسبت به پيش‌ آزمون در گروه آزمايش شد و در مقايسه با گروه كنترل موجب كاهش مقابله هيجان- مدار و مقابله اجتنابي شد. با توجه به آثار مثبت آموزش هوش معنوي، مي توان از يافته‌ هاي اين پژوهشها در تدوين محتواي برنامه ‌درسي آموزش مهارتهاي زندگي با هدف پيشگيري از آسيبهاي اجتماعي به ‌ويژه رفتارهاي پرخطر در نوجوانان بهره جست.