تنوع ملكولي و روابط ژنتيكي ارقام پسته ايراني و خارجي با استفاده از نشانگرهاي هدفمند مبتني بر CAAT-box ژن‌ها

هدف: بررسي ميزان تنوع ژنتيكي در ارقام ايراني و خارجي پسته هاي موجود در ايران با استفاده از نشانگرهاي CBDP (CAAT box derived polymorphism) و كارائي اين نشانگرها در تفكيك و گروه بندي ارقام و از و اهداف اين تحقيق به شمار مي آيد. مواد و روش‌ها: در اين تحقيق تنوع ژنتيكي 73 رقم (63 رقم ايراني و 10 رقم خارجي) با استفاده از 25 آغازگر CBPD مورد ارزيابي قرار گرفت. نتايج: بر اساس نتايج آزمايش درصد چند شكلي باندها در ارقام ايراني 56/77 درصد و در ارقام خارجي 80/67 درصد مشاهده شد. ميانگين PIC براي نشانگرهاي CBPD، 76/0 بود و تمام آغازگرهاي CBDP توانايي بالايي در تفكيك ارقام پسته داشتند. ميانگين MI (Marker Index) براي آغازگرهاي CBDP برابر65/2 بود و آغازگر CAAT2 بيشترين (52/8( مقدار MI را نشان داد. تجزيه واريانس مولكولي نشان داد كه از كل تنوع، چهار درصد به تنوع بين گروهي و 96 درصد به تنوع ژنتيكي درون گروهي اختصاص دارد. مقدار Gst برابر با 04/0 تنوع پايين بين گروهي و مقدار Nm برابر با 03/11 احتمال وقوع جريان ژني بين ارقام خارجي و ايراني پسته را نشان داد. ارقام ايراني از نظر هر دو شاخص تنوع ژني Nei و شانون از مقادير بالاتري نسبت به ارقام خارجي برخوردار بودند. تجزيه كلاستر با استفاده از ماتريس جاكارد و به روش UPGMA نشان داد كه متوسط ضريب تشابه بين ارقام 68/0 بود و ارقام پسته مورد مطالعه در سه گروه اصلي از هم متمايز شدند كه هر كدام از گروه هاي اصلي به چند زيرگروه تفكيك شدند. تجزيه به مختصات اصلي نيز تقسيم بندي حاصل از تجزيه كلاستر را تائيد نمود. نتيجه‌گيري: استفاده از نشانگرهايCBDP براي بررسي تنوع ژنتيكي ارقام پسته مناسب مي باشند و كارايي و قدرت تمايز آغازگرهاي CBDP با توجه به بالا بودن ميانگين PIC و MI تاييد شد.