مقايسة پراسنجه‌هاي جمعيت‌نگاري (Lepidoptera: Noctuidae) Sesamia cretica روي جيرة غذايي نيمه مصنوعي و ذرت

ساقه خواران Sesamia spp. (Lepidoptera: Noctuidae) از مهم ترين آفات مزارع نيشكر و ذرت ايران مي باشند. مهم ترين راهكار توصيه شده براي مهار اين آفت، به كارگيري زنبور انگل وارة تخم، Telenomus busseolae Gahan مي باشد. از سوي ديگر پرورش انبوه زنبور ياد شده، به امكان پرورش و توليد انبوه تخم ميزبان هاي اصلي آن يعني گونه هاي .Sesamia spp وابسته است. پژوهش حاضر با هدف بررسي تأثير جيرة غذايي نيمه‌مصنوعي روي پراسنجه‌هاي جمعيت نگاري گونة Sesamia cretica Lederer  در مقايسه با ذرت به عنوان يكي از ميزبان هاي طبيعي و اصلي آن انجام شد. تشكيل جدول زندگي و برآورد پراسنجه‌هاي مربوطه طبق روش تجزيه جدول زندگي دو جنسي انجام گرفت. بر اساس نتايج به دست آمده، از نظر آماري بين مقادير پراسنجه‌هاي جدول زيستي روي ذرت و جيرة غذايي نيمه مصنوعي تفاوت معني دار وجود داشت. طول دورة رشد و نمو گونة مورد بررسي روي ذرت و جيرة غذاي نيمه مصنوعي به ترتيب 51/95 و 48/8 روز برآورد شد. از نظر آماري، بر اساس آزمون Paired Bootstrap Test (PBT) در سطح احتمال 5 درصد بين طول دورة رشد و نمو S. cretica روي ميزبان طبيعي ذرت و جيرة غذايي نيمه مصنوعي اختلاف معني‌دار وجود داشت. نرخ ذاتي افزايش جمعيت (r) به عنوان مهم ترين پراسنجة جدول زيستي روي ذرت و جيرة غذايي نيمه مصنوعي به ترتيب 0/0672 و 0/0805 بر روز بود. بر اين اساس، با عنايت به مقدار بيشتر نرخ ذاتي افزايش جمعيت و مقدار كمتر ميانگين طول دوره رشد و نمو ساقه خوار S. cretica روي جيرة غذايي نيمه مصنوعي مورد بررسي، كيفيت مناسب آن براي تأمين نيازهاي غذايي گونة هدف در مقايسه با ميزبان طبيعي ذرت تأييد شد. با توجه به نتايج به دست آمده و قابل قبول بودن مقادير پراسنجه‌هاي جدول زندگي S. cretica روي جيرة غذايي نيمه مصنوعي مورد بررسي، استفاده از آن به منظور پرورش انبوه اين گونه قابل توصيه است.