جداسازي و شناسايي مقدماتي قارچ‌هاي اندوفيت و همراه بيماري زوال مو در استان زنجان

قارچ هاي اندوفيت و همراه بيماري زوال مو از تاكستان هاي استان زنجان جداسازي شدند و اثر بازدارندگي برخي از قارچ هاي جدا شده، بر رشد دو قارچ بيمارگر تنۀ مو شامل Cytospora chrysosperma و Fusarium sp. مطالعه شد. نود و پنج جدايۀ قارچي از از بافت هاي سالم (54/63 درصد) و آلوده (46/36 درصد) تنه و ريشۀ مو جداسازي شد. با ضدعفوني سطحي قوي و چند مرحله‌اي، احتمال جداسازي قارچ هاي ساپروفيت و اپي فيت به حداقل ممكن رسانده شد؛ بنابراين قارچ هايي كه از بافت سالم جدا شده و تست بيماريزايي‌شان مثبت نبود، اندوفيت و آنهايي كه از بافت آلوده جدا شدند، قارچ همراه بيماري زوال مو قلمداد شدند. شناسايي مقدماتي 13 جدايه شاخص تا سطح جنس و در مواردي گونه، بر اساس خصوصيات ريخت شناسي ماكروسكوپي و ميكروسكوپي و توالي نوكلئوتيدي ناحيه ITS–rDNA انجام شد. جدايه هاي شناسايي شده مشتمل بر 10 جنس و شامل آرايه هاي Alternaria malorum، Alternaria sp.، Allocanariomyces tritici، Aaosphaeria arxii، Clonostachys rosea، Chaetomium sp.، Daldinia loculata، sp. Daldinia، Fusarium oxysporum، Fusarium sp.، Macrophomina phaseolina، Phaeoacremonium minimum و Stromatinia narcissi بودند. با بررسي فعاليت آنتاگونيستي 13 جدايۀ قارچي به روش كشت متقابل، گونه هاي F. oxysporum، P. minimum و C. rosea بيشترين ميزان بازدارندگي رشد در مقابل دو قارچ بيمارگر تنۀ مو شامل C. chrysosperma و Fusarium sp. نشان دادند. دو گونه  arxii. AوS. narcissi  از بافت تنۀ سالم جداسازي شدند و طبق اطلاعات ما براي نخستين بار به عنوان قارچ هاي اندوفيت از مو در دنيا گزارش مي شوند. گونۀ D. loculata از بافت تنۀ آلوده جداسازي شد و براي نخستين بار به عنوان قارچ همراه بيماري هاي تنۀ مو از دنيا گزارش مي شود. به علاوه، دو گونۀ A. tritici و F. oxysporum با وجود اينكه از بافت سالم ريشه جدا شده بودند، در آزمون بيماري زايي، باعث ايجاد شانكر داخلي در ساقه شده و براي اولين بار به عنوان بيمارگر مو از دنيا گزارش مي شوند.