نقدي بر پيامدهاي سياست‌هاي تحديد مواليد در ايران: يك مطالعه مروري

مقدمه: امروزه تحولات جمعيتي تقريباً تمام جوانب زندگي انسان را تحت تاثير قرار داده و يكي از نيروهاي اصلي موثر بر تغييرات اقتصادي اجتماعي، فرهنگي، سياسي و تكنولوژيك در سراسر جهان به شمار مي آيد. كشور ايران در سال هاي گذشته با مشكل پرجمعيتي مواجه بوده و به عنوان ساده ترين راه حل، سياست هاي تحديد مواليد اتخاذ شده است كه تاثير بسزايي بر فرآيند توسعه داشته است. مطالعه حاضر با هدف نقدي بر پيامدهاي سياست هاي تحديد مواليد در ايران انجام شده است.روش‏ها: در اين مطالعه مروري، مستندات بدون محدوديت زماني با استفاده از كليدواژه هاي جمعيت، تنظيم خانواده، سياست تحديد مواليد، باروري و ايران به‌ تنهايي يا به ‌صورت تركيبي و معادل انگليسي آن ها Population، Family Planning، Birth Control Policy،  Fertility، Iran در پايگاه‌هاي اطلاعاتي فارسي و انگليسي PubMed، Scopus، Magiran، SID، Google Scholar و وب سايت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي، شوراي عالي انقلاب فرهنگي، مركز آمار ايران، مركز پژوهش هاي مجلس شوراي اسلامي، سازمان بهداشت جهاني و سازمان ملل جست‌وجو شد و بر روي مستندات جمع بندي شده نقد صورت گرفت.نتايج: اتخاذ سياست هاي تحديد مواليد در ايران باعث شده است كه با كاهش باروري، جمعيت كشور به سمت سالمندي سوق داده شود و منجر به وارونه شدن هرم جمعيتي در ايران شود كه مشكلات و چالش هاي قابل ملاحظه اي براي توسعه پايدار در كشور به وجود آورده است.نتيجه‌گيري: اگر كشور ايران، آهنگ نزولي رشد جمعيت خود را تحديد ننمايند، در چند سال آينده، علاوه بر كاهش خطرناك جمعيت با مشكل سالخوردگي جمعيت نيز روبرو خواهد بود كه تبعات اقتصادي و اجتماعي بسياري را براي كشور به دنبال خواهد داشت، لذا ميزان باروري و ساختار جمعيت سالخورده ايران بايد در مركز توجهات قرار گيرد، همچنين اتخاذ سياست هاي تشويق باروري ضروري به نظر مي رسد.